1857 yılında ABD’nin New York kentinde 40 bin dokuma işçisi kadının daha iyi koşullarda çalışmak için fabrikada greve başlaması ve polis müdahalesi sonrası çıkan yangında 129 kadının hayatını kaybetmesi... Bugün ‘8 Mart Dünya Kadınlar Günü’ olarak anılan günün temelleri bu acı olaya dayanıyor.
En doğal yaşam hakları için bile tarih boyunca mücadele vermek zorunda kalan, cinsel istismara uğrayan, ikinci sınıf insan muamelesi gören kadınların yaşadıkları, sinemaya da en büyük ilham kaynaklarından biri oldu... Bu filmlerden bazılarını tekrar hatırlayalım, hatta hiç unutmayalım istedim.
Thelma ve Louise (1991-Ridley Scott)
Kadın dayanışması ve kadınların özgürleşme çabaları denildiğinde ilk akla gelen yapımlardan... Kendilerine acı çektiren erkeklerden biraz uzaklaşmak isterken yine erkekler nedeniyle daha fazla sorunla karşı karşıya kalan bu iki kadın, birbirlerine sıkı sıkıya bağlanmaktan ve desteklemekten başka çare bulamıyor.
Demir Çeneli Melekler (2004-Katja von Garnier)
Kadınların oy hakkı mücadelesini anlatan filmlere en iyi örneklerden biri... En doğal haklarını elde edebilmek için bile mücadele eden, bu yüzden suçlu muamelesi gören kadınların yaşadıkları içimizde büyük bir yara açıyor.
Kaldırım Serçesi (2007-Olivier Dahan)
Adı efsaneler arasında yer alan, Fransa’nın ve tabii ki şarkılarıyla hayatına dokunduğu herkesin en sevdiği sanatçılardan biri olan Edith Piaf’ın yaşamındaki zorluklar, acılar dinlerken bile dayanılamayacak gibi... Belki de onun sanatını bu kadar etkili kılan da budur!
Soraya’yı Taşlamak (2008-Cyrus Nowrasteh)
Eşi tarafından zina ile suçlanan Soraya, recm cezasına çarptırılarak 15 Ağustos 1986’da taşlanarak öldürülüyor. Gerçek bir hikayeden beyazperdeye uyarlanan film, insanlığın da bir noktada ölmesine neden oluyor. Erkek egemen dünyada, bir kadına yapılanlar nefes almanızı bile zorlaştırıyor.
Queen (2013-Vikas Bahl)
Hindistan gibi düğüne çok önem verilen bir ülkede, düğünden bir gün önce nişanlısı tarafından terk edilen, cahil görülen Rani, tüm alay edilmeleri bir kenara bırakıp balayına tek başına çıkmaya karar veriyor. ‘Ne olursa olsun biri için hayallerinizden, kendiniz olmaktan vazgeçmeyin’ mesajı veriyor.
Tereddüt (2015-Yeşim Ustaoğlu)
Birbirinden bir o kadar farklı ancak benzer hayatlar, benzer çıkmazlar yaşayan Elmas ve Şehnaz’ın kesişen hayatları anlatılıyor. İki kadın da hayatlarının yüzleşmesini aynı zamanda yaşıyor. Hangi mesleği yaparsanız yapın, nerede olursanız olun ekranda gördükleriniz çok tanıdık geliyor. Kendinizin veya çevrenizdeki kadınların benzer sorunlarla boğuştuğu gerçeğini hissedip geriliyorsunuz.
Diren (2015-Sarah Gavron)
İşçi sınıfı kadınlarının hükümete karşı örgütlenmesini anlatan film, tarihteki ilk feminist hareketlerden birine odaklanıyor. Maud’un yaşadıkları üzerinden anlatılan olaylarda işçi kadınlar hem çalışma koşulları hem kişisel hayatlarındaki eşitsizlikler hem de oy hakkı için mücadele veriyor.
Frida (2002-Julie Taymor)
Dünyaca ünlü Meksikalı sürrealist ressam Frida Kahlo’nun acı ve sanat ile dolu hayatı... 19 yaşında geçirdiği trafik kazası sonrası hasta yatağında başladığı resim sanatı onun acılarını resme dökmesini ve hayata bu şekilde tutunmasını sağlıyor. Her şeye rağmen onun güçlü duruşu, üretkenliği, vazgeçmeyişi, rengarenk dünyası her kadına ilham kaynağı oluyor.
Selvi Boylum Al Yazmalım (1978-Atıf Yılmaz)
Köylü kızı Asya, kamyon şoförü İlyas’a kısa sürede aşık oluyor ve evleniyorlar. Asya, İlyas’ın kendisini aldattığını öğrenince evi terk ediyor. Bir mesleği, dayanağı bile olmamasına rağmen Asya’nın aldatmayı sineye çekmeden evi terk etmesi, kucağında bebeğiyle yeni hayat kurma yolculuğu, sevgiye bakışı... Kadınların her koşulda ne kadar güçlü olabileceğini bir kez daha kanıtlıyor.
Tek Başına (2005-Niki Caron)
Gerçek hayat hikayesinden uyarlanan film, bir madende çalışan Josey Aimes adlı kadının, tarihteki ilk cinsel taciz davasını açmasını konu ediniyor. Tek isteği iki çocuğuna bakabilmek olan Josey, iş yerinde ve evde hep erkeklerin zulmü ile karşılaşıyor.
Gizli Sayılar (2016-Theodore Melfi)
Irkçılığın ABD’de zirve yaptığı 1960’lı yıllarda, NASA’da, uzaya ilk astronotların yollanması projesi olan Apollo’da görev alan 3 siyahi kadının inanılmaz başarı öyküsü anlatılıyor. Geç anlatılmış bir hikaye olmasına rağmen sonunda gereken değeri görmesi tüm kadınlar ve özellikle siyahi kadınlar adına mutluluk verici.
Coco Chanel’den Önce (2009-Anne Fontaine)
Filmde, 19. yüzyılda güzel görünmek için süslenmiş bir oyuncak bebek gibi giyinmek zorunda kalan kadınları, tasarladığı kıyafetlerle ‘özgürlüğüne’ kavuşturan, moda dünyasının en ünlü ve önemli kadınlarından Coco Chanel’in hayatı anlatılıyor. Chanel, devrimini moda ile yapıyor.
Listenize ekleyebileceğiniz filmlerden bazıları...
Gia (1998-Michael Cristofer)
Milyonluk Bebek (2004-Clint Eastwood)
Peki Şimdi Nereye? (2011-Nadine Labaki)
Vecide (2012-Haifaa Al-Mansour)
Carol (2015-Todd Haynes)
Dönüş (2006), Annem Hakkında Her Şey (1999), Sinir Krizinin Eşiğindeki Kadınlar (1988) (Pedro Almodovar)
Jackie (2016-Pablo Larrain)
