Tansiyonu düşüren besinler! Kaya tuzu, limon gerçeği...
.
Tansiyon (kan basıncı), kalbin kanı pompalarken damar cidarında oluşturduğu basınçtır. Bu basınç mm cıva (Hg) olarak ifade edilir. Basıncın istenilen değerlerin üzerinde olması durumu ise hipertansiyon olarak tanımlanır. Kardiyoloji Uzman Dr. Asil İşçi anlatıyor. Tansiyonu düşüren besinleri tek tek açıkladı.
BÜYÜK YA DA KÜÇÜK TANSIYON NE DEMEK?
Büyük tansiyon (sistolik), kalbin kanı pompalarken oluşturduğu basınçtır. Küçük tansiyon (diasistolik) ise kalbin kan pompalamaya ara verdiği dönemdeki basınçtır. Büyük tansiyonun 140 mm Hg, küçük tansiyonun ise 90 mm Hg değerlerine ulaşması hipertansiyon sınırıdır.
SIK GÖRÜLEN BIR HASTALIK MI?
Hipertansiyon çok yaygın bir hastalık. Hipertansiyondan muzdarip birçok insan, belirtileri olmadığından hasta olduğunun bile farkında değil. Maalesef çoğu zaman insanlar kalp krizi veya felç geçirdikten sonra yüksek tansiyon hastası olduğunu öğreniyor.
Ülkemizde her üç erişkinden biri tansiyon hastası. Yaşla görülme oranı giderek daha da artıyor. 70’li yaşlarda her üç kişiden ikisi tansiyon hastası haline geliyor.
YÜKSEK TANSIYON DAMARLARA NASIL ZARAR VERIR?
Tansiyonu kronikleşmiş ve düzenli tedavi almamış hastalarda yüksek tansiyon damar içindeki endotel dediğimiz tabakaya zarar veriyor. Buna bağlı olarak damar sertliği oluşuyor.
Damar sertliği de kalp krizleri, felçler, böbrek yetersizliği ile sonuçlanabiliyor. Yüksek tansiyon özellikle aort denilen kalpten çıkan ana damarda balonlaşmaya (anevrizma) sebep olabiliyor. Aort damarında balonlaşma yırtılırsa maalesef ölümle sonuçlanabiliyor.
YÜKSEK TANSIYONDAN EN ÇOK HANGI DAMAR ETKILENIR?
Kalbi besleyen koroner damarlarda, şah damarlarında, aortta, göz ve böbrek damarlarında yüksek tansiyonun zararlı etkilerini daha sık görüyoruz.
HASTALARI BEKLEYEN DIĞER TEHLIKELER NELER?
Hipertansiyonlu hastalar için en önemli tehdit, ‘hedef organlar’da oluşabilecek ağır hasardır.
Kalbiniz kalp yetmezliği, kalp-damar hastalığının hızlanması, kalp krizi,
Beyniniz felç ya da bellek sorunları, Gözleriniz retina kanamaları, Böbrekleriniz böbrek yetmezliği tehdidi altındadır.
TANSIYONU OLANLAR IÇIN EN IYI SPOR HANGISI?
En iyi spor düzenli yapabileceğiniz spordur. Ben hastalarıma tempolu yürüyüşü öneriyorum. Eskiden kas geliştirme çalışmasının tansiyona iyi gelmeyeceği düşünülürdü.
Journal Hypentension dergisinde, haftada birkaç kez ağırlık çalışması yapan kişilerle hiç ağırlık kaldırmayanların kıyaslandığı bir çalışma yayınlandı. Ağırlık çalışması yapanlarda büyük kan basıncının yüzde 2, küçük kan basıncının ise yüzde 4 oranında düştüğü bulundu. Circulation dergisinde yayınlanan bir diğer çalışma ise haftada iki-üç kez yapılan ağırlık çalışmasının tansiyonu önemli ölçüde düşürdüğünü gösteriyor. Sonuç olarak hastalarımıza ‘Spor yapın da nasıl yaparsanız yapın’ diyoruz. İster spor salonunda ağırlık çalışın ister çıkın koşun, yüzün, tenis oynayın... Yeter ki nabzınızı hızlandırın ve terleyin.
LIMON SUYU TANSIYON DÜŞÜRÜR MÜ?
İlaç kadar etkili olmasa da bir miktar düşürebilir. Limondaki flavonoidlerin ACE grubu dediğimiz tansiyon ilaçlarındaki mekanizmaya benzer bir yolla etki ettiğine dair bilgiler var. Ama tansiyon düşürücü etkisinde mucize beklemek çok doğru olmaz.
TUZ TANSIYONDA NE KADAR ETKILI?
Önerilen günlük tuz tüketimi 4-5 gram yani 1 çay kaşığı kadardır. Ancak ülkemizde yapılan çalışmalarda toplumumuzun günlük 16-18 gram kadar tuz tükettiği bulunmuş. Toplum olarak maalesef fazla miktarda tuz tüketiyoruz. Her 3 erişkinden birinin yüksek tansiyon hastası olduğu ülkemizde tuz kullanımını sınırlandırmamız gerekiyor.
KAYA TUZU DAHA MI MASUM?
Hayır, tuz tuzdur. Kaya tuzu, sofra tuzu, Himalaya tuzu, celtic tuzu fark etmez. Kaya tuzunun veya başka bir tuzun daha sağlıklı veya daha masum olduğu söylemek pek inandırıcı değil. Yüksek tansiyon hastasının tüm tuzlardan uzak durması en doğrusu.
TANSIYON DÜŞÜREN BESINLER NELER?
Kan basıncı yüksekliğinin tedavisinde kullanılan ilaçların yerini hiçbir şey tutmaz. Fakat bazı gıdalar tansiyon düşürmede fayda sağlayabiliyor. Sarımsak, içeriğinde allisin denen madde sayesinde tansiyon için yararlı olabiliyor. Allisin denen madden faydalanmak için mutlaka sarımsağın ezilmesi gerekiyor. Sarımsağı ezip 5-10 dakika bekledikten sonra tüketmek daha faydalı.
Domates, içeriğindeki likopen sayesinde kalp damar hastalıkları için çok faydalı.
Nar, içeriğindeki müthiş polifenoller sayesinde tam bir süper gıda. Mevsiminde her gün bir tane tüketmekte ciddi fayda var.
Pancar nitrat zengini bir besin. Nitrat tansiyon düşmesi için önemli reaksiyonlarda rol oynuyor.