Tuğcu, Bakü’de konuştu Ankara’da tartışma başladı

Resmi bir gezi için Azerbaycan’a giden Anayasa Mahkemesi Başkanı Tülay Tuğcu’nun Türkiye’nin Bakü Büyükelçiliği’nde düzenlediği basın toplantısında Meclis’te kabul edilen ve Cumhurbaşkanı Sezer’e gönderilen Anayasa değişiklik paketinin kabul süreciyle ilgili söyledikleri tartışma yarattı.

Tuğcu’ya Çankaya Köşkü’ne gönderilen Anayasa değişiklik paketinin onay süreciyle ilgili sorular yöneltildi. Anadolu Ajansı’nın haberine göre Tuğcu sorulara “Referanduma götürülmesi söz konusu değil. Çünkü belirli oy sayısının üstünde kabul edilerek çıktı. O nedenle (Cumhurbaşkanı Sezer’in) referanduma götürmesi söz konusu olamayacak. Tekrar gelecek, inceleyecek, yayınlayacak bir şekilde” yanıtını verdi. Tuğcu, Sezer’in yasayı veto etmesi olasılığı konusunda ise “Vetoyu bir kere koyabilir, iki kere değil. Bir kere koyup Meclis’e iade edebilir. Meclis tekrar 367’nin üstünde, yani üçte ikinin üstünde oyla gelirse, artık onu onaylayacak” dedi.

Referandum yetkisi var

Tuğcu’nun sözlerine rağmen Anayasa’nın 175. maddesi Cumhurbaşkanı’n referanduma götürme yetkisi veriyor. Maddenin 3. fıkrasında “Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderebilir. Meclis, geri gönderilen kanunu, üye tamsayısının üçte iki (367) çoğunluğu ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı kanunu halkoyuna sunabilir” hükmü yer alıyor. Anayasa’ya göre Sezer’-in vetodan sonra Anayasa değişikliği 330 ile 367 arası oyla kabul edilirse otomatik olarak referanduma gidiyor.

Şekil açısından denetleriz

Tuğcu, değişikliğin Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesinin söz konusu olamayacağını da belirterek “Anayasa Mahkemesi’nin, Anayasa değişikliklerini inceleme yetkisi yok. Anayasa Mahkemesi, Anayasal değişiklikleri sadece şekil yönünden inceleyebilir, yetkisi o kadar. İptal edilecekse de şekli yönünden, işte, katılımda bir şey varsa son kabul edilen oylamada, onu inceleyebilir. Yoksa Anayasa’nın esasına ilişkin inceleme yetkisi yok” dedi.

Rejim değişikliği değil

Tuğcu, cumhurbaşkanını halkın seçmesi konusundaki sorulara ise şu yanıtı verdi: “Böyle bir ihtiyaç doğdu. Bu ihtiyaç nedeniyle de Anayasa’da bir değişiklik yapıldı. Rejim değişikliği sözkonusu değil. Değişiklik sadece seçimi kolaylaştırma, belki yarı başkanlık sistemi olacak, ama bu rejimin değişmesi anlamına gelmez. Belki bir açılım sağlayacaktır, cumhurbaşkanının seçilmesi konusunda. Bu bakımdan rejim değişikliği olarak görmüyorum. Rejim değişikliği için çok büyük değişiklikler gerekiyor. Devlet yapısında rejimimizi değiştiren herhangi bir düzenleme yapılmadı. Hatta cumhurbaşkanının çok fazla denilen görevleri bile devam ediyor. Anayasa’nın getirdiği temel ilkeler, temel prensipler yerinde.”

TSK’nın etkisi olmadı

Yüce Mahkemesi’nin cumhurbaşkanı seçiminin ilk turunu iptal etmesinde TSK’nın etkisinin olduğu yönündeki yorumlarla ilgili soru üzerine Tuğcu “Böyle şey olmaz. Birtakım spekülatif yorumlar yapılıyor. Öbür türlü karar verilmiş olsaydı, bu sefer de AKP yanlısı falan olacaktı. Anayasa Mahkemesi kim ne diyecek diye karar vermez. Ne türlü karar vermesi gerekiyorsa öyle karar verir” dedi.

Sezer tekrar seçilebilir

Sezer’in görev süreciyle ilgili görüşleri sorulduğunda ise Tuğcu şunları söyledi: “Sezer, anayasa hukukçusu olması nedeniyle hukuk devletinin yerleşmesine büyük katkı sağladı. Ama bunun dışında politikacı niteliğinin olmadığı da kesin. Belki politikacı niteliğine ihtiyaç duyulabilir cumhurbaşkanlığı görevinde. Tabii o görev açısından birtakım sakıncalar olmuş olabilir. Ama her ikisini değerlendirdiğimizde, onun iyi bir hukukçu olması ve hukuk devletinin yerleşmesinde ciddi ve önemli bir görev yapmış olmasıdır.”

Tuğcu, Sezer’in aday gösterilmesi durumunda tekrar cumhurbaşkanı seçilmesinin hukuki açıdan sorun olmadığınıda kaydetti.

175. maddeye göre referanduma gidebilir

MADDE 175 - Anayasanın değiştirilmesi TBMM üye tamsayısının en az üçte biri tarafından teklif edilebilir. Değiştirme teklifinin kabulü Meclisin üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür. Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderebilir. Meclis, geri gönderilen kanunu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı bu kanunu halkoyuna sunabilir. Meclis’çe üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclis’e iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazete’de yayımlanır. Doğrudan veya Cumhurbaşkanının iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabilir.