Gazete Vatan Logo

Z kuşağını korumakta zorlanabiliriz

Son 100 yılda insanlık tarihinin tamamından daha fazla icat bulundu. Yeni buluşlar hayatımızı şekillendirdi. Birçok meslek yok oldu ya da değişime ayak uydurmak zorunda kaldı. Peki insanlık bu baş döndürücü hıza hazır mı?

Z kuşağını korumakta zorlanabiliriz

Sadece 60 yıl önce bilgi çağına girmemizi sağlayan yeni icatlarla tanıştık. Bilgisayar, yazılım dilleri, veriyi işleyen ve kaydeden cihazlar… 20 yılda bu cihazlar baş döndürücü hızda gelişti. 1970’lerde telefon kullanımı bir lüks sayılırken, artık sadece birilerini aramamıza ya da mesaj atmamıza değil, yer yön bulmamıza, iletişim kurmamıza, tasarım yapmamıza ve alışverişe, piyasayı kontrol edebilmemize kadar her işe yarıyor. Bilgi her yerden, her zaman, her mecradan hayatlarımıza akıyor. Eski nesil bu bilgiyi kontrol etmekte güçlük çekiyorken sonraki nesil onu kullanmakta pek bir hevesli.Peki ya bilgi çağının içine, tüm bu icatların, teknolojik gelişmelerin tam ortasına doğmuş Z kuşağı ne kadar hazır? Z kuşağı bu çağdan nasıl etkilendi ya da onu nasıl etkileyecek? İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Güventürk Görgülü’ye göre, Z kuşağı kendilerinden önceki kuşaklara göre daha şanssız olabilir.

Değişimi hızlı yaşayacaklar

Güventürk Görgülü, Z kuşağından bir önceki kuşağın, yani X ve Y kuşaklarının meslek seçiminde radikal kararlar aldığını ve bu konuda başarısız olmadığını belirtiyor ve ekliyor, “Onların seçtiği meslekler insan ağırlıklıydı ve değişime uğradı ancak bu, mesleklerinin yok olacağı anlamına gelmiyor.” Bu durum Z kuşağı için (2000’li yıllarda doğanlar) daha farklı işleyecek. Görgülü bu konuda, “Z kuşağı gözünü dijitalleşmiş dünyaya açtığı için çevresinde var olanı veri kabul ediyor ve öncesini bilmediği için buna uygun bir yaşam tarzı geliştiriyor. Bizler nasıl elektriğin, telefonun, radyonun televizyonun olmadığı bir dünya tasavvur edemiyorsak Z kuşağının düşünce ve davranış biçiminde de; akıllı telefonların, mobil alışverişin, navigasyonun, dijital bilgiye erişimin olmadığı bir dünya tasavvuru mümkün değil. Bu kuşak için de dünya kolay bir yer olmayacak çünkü onlar da yaşam döngüleri içinde değişimi bizden daha çok daha hızlı yaşayacaklar. Öğrendikleri bilgiler, seçtikleri meslekler çok daha hızlı eskiyecek, değişecek. Bunun sonucunda örneğin önceki kuşakların karşı karşıya kaldığı teknolojik işsizlikle belki çok daha sık karşılaşacaklar” görüşünü paylaşıyor.

Haberin Devamı

Yapay zekâ kapitalizmin yeni sorunu olacak
Yapay zekâ ve Endüstri 4.0 gibi kavramlarla yalnızca ürünlerin değil, içeriklerin de makineler tarafından üretileceği bir çağa yaklaşıyoruz. Bilgi Üniversitesi akademisyeni Görgülü’ye göre bu kapitalizmin karşılaşacağı en önemli problem olarak gözüküyor. Görgülü, “Dijitalleşmenin tüm üretim alanlarına hâkim olması, yapay zekâ, Endüstri 4.0 gibi gelişmelerin insan emeğine olan ihtiyacı şimdiye kadar görülmemiş bir hızda azaltma ihtimali Z kuşağının önündeki en önemli risk. Zaten önümüzdeki yıllar için kapitalist sistemin çözmesi gereken esas sorunlardan birinin belki de en önemlisinin de bu olacağı konuşuluyor” ifadelerini kullandı.
Kişiye özel reklamlar
Dijitalleşen mecralara ilk ayak uyduranların pazarlamacılar olduğunu belirten Görgülü, “Reklam ve halkla ilişkiler şirketlerinin çoğunun birer içerik üreticisine dönüştüğüne tanık oluyoruz. Yakın gelecekte pazarlamacılar tüketiciyi rahatsız etmeyen veya en düşük ölçüde rahatsız eden, kişiselleştirilmiş iletişim yöntemlerini daha fazla kullanabilecekler. Yani tüketiciler giderek daha az reklam, daha çok içerikle karşılaşacaklar. Satın alma davranışı konusunda ise daha radikal bir değişimle karşı karşıyayız. Bundan ilk etkilenecek alan da hızlı tüketim ürünleri oluyor. Amazon, Dash ve benzeri otomatik satın alma sistemleri hızla yaygınlaşıyor.” diyor.
Üretim ve hizmet sektörü bitecek yeni meslekler doğuyor
Yapay zeka hayatımıza girince; taşımacılık, kargo, çağrı merkezi gibi sektörlerde yapay zekâ ve yeni akıllı araçların kullanımıyla ciddi miktarda iş gücünün açığa çıkması bekleniyor. Hala iyi bir eğitim isteyen, gelir düzeyi yüksek; avukatlık, doktorluk, mühendislik gibi meslekler de bu yeni gelişmelerden etkilenecek. Sağlık sorunlarının, hukuki meselelerin, mühendislik hesaplarının hatırı sayılır bir bölümü de yapay zekâ eliyle çözülecek.
Z kuşağını koruyabiliyor muyuz?
Peki ‘internete entegre’ bu nesli, interneti tanımayan ebeveynler ne kadar iyi koruyabiliyor? Rusya’da ortaya çıkan ‘Mavi Balina’ oyunu 14-22 yaş gençler arasında hızla popülerleşti ve 142 genci intihara sürükledi. Oyuncuları takip eden bir oyun kurucuya sahip Mavi Balina 50 günde 50 tehlikeli görevi oyunculardan yapmalarını istiyor. 50 günün sonundaysa ‘oyun kurucunun’ belirlediği şekilde oyuncunun intihar etmesi bekleniyor. Oyunu tasarlayan 22 yaşındaki Rus vatandaşı Philipp Budeikin’in yakalanması Rus güvenlik birimlerine milyonlarca dolara mal oldu.
Medya gelecekte ne olacak?
Araştırmalara göre, 1990 ve sonrasında doğmuş Y kuşağı geleneksel reklamdan hala etkilense de alışveriş alışkanlıklarının büyük bir kısmını dijital dünyaya göre uyarladı.
2000’lerde doğan Z kuşağıysa geleneksel reklamdan, televizyon dünyasında olan bitenlerden bihaber, dijital dünyanın belirlediği farklı bir gündemden besleniyor. Ayrıca Teknosa’nın Z kuşağının tüketim alışkanlıklarını incelediği ‘Z kuşağına hitap etmenin incelikleri’ araştırması da ülkemizden ilginç verileri ortaya koyuyor. 7-16 yaş arasındaki 1 milyon 600 bin profilin incelendiği araştırmada, Z kuşağının tüm paylaşımlarının yüzde 97’sini Youtube içerikleri oluşturuyor. Deloitte ve Teknosa’nın araştırmalarına göre Z kuşağı sadece dijital ortamdan besleniyor.

Haberin Devamı