Türkiye’de yaklaşık 7 milyon diyabet hastası bulunuyor. Türkiye Metabolik Cerrahi Vakfı Başkanı Doç. Alper Çelik, diyabet tedavisinde uygulanan ameliyat yönteminin başarı şansının yüzde 93 olduğunu belirtiyor.
Tip 2 diyabet vücudumuzu nasıl etkiliyor?
Şeker hastalığı, vücudumuzda şeker metabolizmasında bozuklukla karakterize metabolik bir hastalık olarak biliniyor. Kanda yükselen şeker yeteri şekilde metabolize olamayınca başta damarlar olmak üzere sinirler ve diğer bütün organlara yapışarak birikime neden oluyor. Damar duvarı yıllar içinde daralmaya başlıyor, dokuların ve organların kanlanması bozulmaya başlıyor ve sonuçta şeker hastalığının komplikasyonları olarak bildiğimiz bulgular ortaya çıkmaya başlıyor. Bunun dışında vücutta asidik ortamı arttırdığı için dokuların ve organların erken yaşlanmasına neden oluyor. Asiditesi artan vücudumuz bunu azaltmak amacıyla oksijeni ve kalsiyumu kullanıyor. Oksijeni soluyarak vücudumuza alıyoruz, ancak kalsiyum için vücudumuz kemiklere başvuruyor ve vücudumuzda kemik yıkılımı artıyor. Sonucunda vücudumuzda kemik erimesi oluşuyor.
Tip 2 diyabet hastalığının tedavisinde cerrahi müdahalenin önemi nedir?
Ülkemizde son birkaç yıldır uygulanan ve tıptaki adı metabolik cerrahi olan ameliyat yöntemi ile obezite ve şeker hastaları sağlıklarına kavuştukları gibi, her gün içtikleri ilaçlarına da veda ediyorlar. Kişinin tamamen sağlığına kavuşmasıyla böylece erken yaşlanmaya götüren sebepler ortadan kalkıyor. Bu ameliyat sayesinde kendi hastalıklarına eşlik eden yüksek tansiyon, kolesterol ve trigliserid düzeyleri, uyku apnesi ve gut gibi hastalıkları da iyileşiyor. Metabolik Sendrom'un cerrahi tedavisi olarak tanımlanan bu ameliyat halk arasında "diyabet ameliyatı", ya da "şeker ameliyatı" olarak da biliniyor. Metabolik sendromu basitçe; kilo problemleri, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kolesterol ve diğer kan yağlarının normalden yüksek olması ile seyreden bir tablo olarak özetlemek mümkündür. Aslında Tip 2 diyabet, metabolik sendromun bileşenlerinden sadece bir tanesidir. Bu ameliyat Tip 2 diyabetin yanı sıra eşlik eden bu sorunlara da uzun vadeli ve kalıcı çözümler sunuyor. Metabolik cerrahi uygulamaları ile diyabetin yanı sıra obezite de tedavi ediliyor.
İnsanlar vitamin bağımlısı yapılıyor
Metabolik cerrahi sadece şeker hastalarına mı uygulanıyor, tüp mideyle farkı nedir?
Düzeltilmesi gereken bir yanlış anlaşılma var. Biz tüp mide ameliyatı yapıyoruz. Ama biz sadece tüp mide ameliyatı da yapmıyoruz. Ona ilaveten ince bağırsakların son kısmını yukarı taşıyoruz. Bunun iki nedeni var: Birincisi tüp mide ameliyatı sadece şeker hastalarına yeten bir uygulama değil. Tüp mide ne obezite ne de şeker hastalığı tedavisinde yeterli değildir. Bu ameliyatlarda ikinci yıldan sonra mide genişlemeye başlıyor, beşinci yıla geldiğinizde hastalar verdikleri kilonun yarısını geri almış oluyorlar. Bu durumda tüp mide ameliyatının kurtarıcısı olarak emilim bozucu ameliyatlar öneriliyor. İnsanlar ömürleri boyunca vitamin, mineral bağımlısı yapılıyor.
Her obezite hastası aynı zamanda şeker hastası mıdır?
Hayır. Şeker hastalarının yaklaşık 3'te ikisi obezdir. Metabolik cerrahi ameliyatları aynı zamanda efektif kilo kontrolünü sağlar. Ancak bu ameliyatların farklı versiyonları olmakla beraber, şeker hastaları için uygulanan versiyonlar şeker hastası olmayan birine yapıldığında yüzde 5'e yakın ani şeker düşmesi riski söz konusudur. Dolayısıyla farklı ameliyatlar yapılır.
Hastalar şeker yemek istemiyor
Metabolik cerrahi kilo sorunu olmayanlara da uygulanıyor o zaman... Başarı oranı nedir? .
Yüzde 93 civarında. Ama insülinin başarı oranı yüzde 15'tir. Bugün artık uluslararası diyabet kuruluşları, Amerikan Diyabet Derneği, "Tip-2 diyabette en etkili tedavi ameliyattır" diyor. Bu ameliyat sonrasında efektif kilo kaybı garanti. 50 kilo fazlanız varsa bunun 40-42 kg'sini veriyorsunuz. Ameliyat sonrası hormonları değiştiği için canları şeker istemez. Et ve sebze yemeği isterler.
Peki metabolik cerrahiyle ameliyat olunması için hangi şartlar gerekiyor?
Birincisi şeker kontrolü sağlayamıyor olmanız gerekiyor. İkincisi, vücudunuzun halen insülin üretiyor olması lazım. Üçüncüsü, bu insülinin korunuyor olmazı lazım. Veya organ hasarı varlığı gibi bir sorun olması gerek.
Kaç yaşındaki insanları ameliyat ediyorsunuz?
Hastalıkla geçirilen süre uzadıkça ameliyatın başarı oranı düşer. 18 ile 65 yaş arası klasik tanımdır. En genç hastamız 14, en yaşlısı ise 79 yaşındaydı.
İnsülin direncini düşürmek için önereceğiniz neler var?
Bu işin temel kanunu kilo fazlanız olmayacak. Diyet yapacaksınız, yaşam tarzınızı değiştireceksiniz. Bunları iki yıl içinde yapma olasılığınız yüzde 2'dir. Diyet ve egzersiz değişikliklerinin bir yıllık sonuçları, vücut ağırlığından ortalama 3.5 - 4 kilo kaybıdır. Rafine şekeri hayatınızdan çıkarın. 8 yıldır ekmek yemiyorum. Hiç şeker kullanmıyorum. Sebzelerden karbonhidrat ihtiyacımı karşılıyorum. B12, yalnızca ekmekte değil kırmızı ette ve yeşil yapraklı sebzelerde de mevcut.
