Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor! Patron o parayı geri isterse...
İş sözleşmesi tek taraflı fesh edilebilir mi? Emekliliğim neden uzuyor? İşten ayrılıp tekrar başka bir işe başladığında yıllık izin süresi aynı mı kalır?
Soru: Bir firmada 3 senedir çalışmaktayım. İşten kendim ayrılmak istedim fakat çıkışımı vermediler. İş sözleşmesini kendim tek taraflı fesh etme hakkım yok mu? (Sami Kara) Cevap: İş sözleşmesini tek taraflı olarak fesh etme hakkınız bulunmaktadır. Ancak işten ayrılacağınızı 8 hafta önce işverene bildirmeniz gerekir. İş kanunu'na göre, haklı bir neden olmadan fesh ederseniz herhangi bir tazminat alamazsınız.
Soru: İyi günler. Ben 3 yıl önce işten çıkarıldım. İşe iade mahkemesini kazandım. Yakında işe başlayacağım. 3 yıl önce yıllık iznim 20 gündü yine yıllık iznim aynımı yoksa baştan mı başlıyacağım? Teşekkür ediyorum. (Tülin Koştur) Cevap: İşe iade süreci sonrası tekrar işe alınan işçinin kıdem süreleri hesaplanırken ücreti, hesaplanmış boşta geçen 4 aylık süresi ve geçmiş çalışması birlikte değerlendirilir. Bu süre dışında kalan mahkeme süresince devam eden süre ise kıdem sürelerinde hesaba katılmaz. Dolayısıyla sizin eski kıdeminiz devam eder. İşçiyi işe başlatmaya karar veren işveren sözleşme hiç feshedilmemiş gibi eski işine işçiyi geri almalıdır. Ücreti belirlenirken geçen süre içerisinde emsal işçilere yapılmış ücret artışları da hesaba katılmalı, eski sözleşmesinden doğan sosyal hakları da aynı şartlarda işçiye sağlanmalıdır. İşveren işçinin eski çalışma şartlarında esaslı bir değişiklik yaparak farklı bir görev vermesi ya da başka bir işyerinde işe başlatmayı teklif etmesinin hukuken bir geçerliliği yoktur. Bu durumda işçinin itirazı ile işveren işçiyi hiç işe başlatmamış kabul edilir ve kanunen işe başlatmama durumunda ödenmesi gereken tazminatlar söz konusu olur. İşçinin sözleşmesini feshederken işverenin ödemiş olduğu tazminatlar; feshin geçersiz olduğunun karara bağlanması ve işverenin işçiyi işe başlatmasıyla anlamını yitirir. İş sözleşmesinin kesintisiz devam edeceği ve bir fesih söz konusu olmayacağı için, işveren ödediği tazminatları işçiden geri isteyebilir.
Soru: 1989 yılı kasım ayında işe girmeme rağmen Aralık'ta giriş gösterilmiş. Emekliliğim 1 yıl uzuyor. Ne yapabilirim? (Levent Akman) Cevap: 23 Kasım'dan önce girdiyseniz işe 51 yaşında sonra girdiyseniz 52 yaşında emekli olursunuz. Bu 1 yılı kazanmak için SGK'ya gitmeniz lazım. Yalnız kasım ayında işe girdiğiniz ve çalıştığınızla ilgili bilgi ve belgeleri de götürmeniz gerekiyor. Eğer bir yanlışlık varsa düzeltilir ve tesciliniz yapılır. Ancak hiç çalışmanız yoksa ve bildirim olmamışsa zaten sigorta geçersizdir ya da zaman aşımına uğrayacaktır.
Soru: Merhaba sizden ricam işyerinde ücret ödemelerinde gecikme olduğu zaman 21. gün diye bir kavram varmış. İşçi haklı olarak iş sözleşmesini feshedebilip tazminat hakkını alabilir mi? Bu hangi kanun maddesinde yazıyordur? (Nes Şimşek) Cevap: İş kanunu madde 34 ücretin geciktirilmesiyle ilgili işçinin haklarını düzenliyor. Burada 20 günlük gecikme sonrasında işçinin iş görme borcundan kaçınabileceği söyleniyor. Ancak mücbir bir sebeb dışında olduğu ibaresi de var dikkat! Madde 24 ise haklı fesih şartlarını düzenliyor. Yani ücretin ödenmemesinin haklı fesih ile tazminat gerektirdiğini belirtiliyor. E bendi bunu düzenliyor.
Soru: 2011 yılında işten çıkarıldım. Kıdem tazminatımı aldım. Tekrardan işe iade davası açtım ve onu da kazandım. Bu davalarda kesilen vergileri iade alabilir miyim? (Orhan Saçlı) Cevap: Kıdem tazminatınızdan vergi kesintisi yapılmadığı için vergi iadesi alamazsınız. İşe iade davasını kazandınız ancak işe başlatılmadıysanız size bir tazminat ödenmiştir onun vergi iadesi için ilgili vergi dairesine başvurabilirsiniz. İşe iade sonunda işe başlatılydıysanız zaten kıdem tazminatınızı da iade etmişsinizdir.
Soru: Şirketimizde cumartesi günleri zorunlu izin veriyor. Bizlere imzalattığı kağıt ile senelik izinlerimizden düşüyorlar. Bu konu ile alakalı bir şey yapabilir miyiz? (Cem Şeker) Cevap: Bütün cumartesileri izinden sayıyorlarsa 52 gün ederki bu kadar senelik izniniz yok. Kalanını nasıl gösteriyorlar. O zaman hiç kimsenin izin yapmaması lazım. Burada bir terslik var. Zorla izin kağıdı düzenleyemez. Eğer bazı haftalar orada iş yapılmıyorsa bu senelik izin değil idari izin olarak değerlendirilir. Durumu alo 170'e mutlaka bildirin.
Soru: Emekliliğime 2 ay kaldı. 4 yıldır prim ödemiyorum. Son bir ay sigortalı işe girersem maaşım artar mı? (Merve Demirkapı) Cevap: Bir aylık prim ödemeniz emekli maaşınızı etkilemez. Emekli maaşı hesaplanırken tüm kazançlarınıza bakılıyor.
Soru: Askerlik borçlanmasını 03.02.2109'da e-devlet'ten yaptım. Ama henüz başvuru durumunda başvurunuz işleme alınmadı yazıyor. Acaba ne zaman sonuçlanır? (Aziz Özsoy) Cevap: En kısa sürede size ödeme ile ilgili belge gelecektir. İlgili sgk müdürlüğünden takip edebilirsiniz. Daha sonra gidip ödemeyi yapmanız gerekiyor.
Soru: İyi çalışmalar. Ben KKTC'de 3500 gün sigortam var. Türkiye'de sigorta girişim 2000 yılında başladı.11 aylık dönem var sigortalı olan. Türkiye'ye günlerimi nasıl taşırım ve nasıl emekli olurum? Teşekkür ederim. (Murat Acar) Cevap: Yurtdışı çalışmalarınızı borçlanma yoluyla ödeyerek emeklilik hesabınızda kullanabilirsiniz.
Soru: 20 yıl bir firmada çalıştım tazminatalarımızı aldık. Aldığımızda vergi kesintisi oldu. Bunlar ödenecek mi? İşsizlik maaşı alıyorum bittikten sonra SGK'dan nasıl faydalanabiliriz? (Metin Agaşe) Cevap: Eğer ikale sözleşmesi yapıldıysa tazminatlarınızdan gelir vergisi kesilmiştir ve bunun için vergi dairesine başvurabilirsiniz. Ancak kıdem tazminatı ödenmişse burada vergi kesintisi de iadesi de yok hatırlatalım. İşsizlik maaşı bittikten sonra eğer bir yerde çalışmıyorsanız gelir testi yaptırabilirsiniz. Ta da ayda 76 lira ödeyerek GSS haklarından faydalanırsınız. Yoksa GSS borcu birikir. Sabah /Faruk Erdem