Bir taraftan 30 Ağustos hemen ardına Kurban Bayramı arifesi ve yazın son tatil fırsatı. Hal böyle olunca önümüzdeki hafta birçok çalışan bayram iznine ayrılacak. Bu hafta yapılan idari izin açıklamasıyla Kurban Bayramı tatili devlet memurları için 9 güne çıkartılırken özel sektör çalışanları için bu durum farklı. Bazı iş kolları ve işyerlerinde işin devamlılığı açısından çalışanların bayram süresince de çalışması gerekmektedir. Peki bayramda çalışanların maaşları nasıl ödenir? Bayramda çalışanlar fazla mesai alır mı sorularına yanıt arayalım.
4857 Sayılı İş Kanununa göre bayramda çalışan sigortalıların çalıştıkları her gün için bir yevmiye tutarında ilave ücret almaları gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle bayramdaki bir günlük çalışmasının karşılığı olarak kendisine iki günlük ücret ödenmesi gerekmektedir. Zamlı bu ücret arife günü öğleden sonra yapılan çalışmayı da kapsamaktadır.
Durumu bir örnekle anlatalım. Saatlik ücreti 15 TL olan Mehmet Bey bayramın 2. ve 3. günü toplam 8 saat çalışmıştır. Normal günlerde 120 TL alması gereken Mehmet Bey bayramdaki bu 8 saatlik çalışması karşılığı 240 TL alacaktır.
Aylık ücret üzerinden örneklendirmek gerekirse, bayramın 2 günü tatil yapmayarak çalışan bir işçiye, aylık 2 bin 400 TL brüt ücret ödendiği varsayalım. İşçinin tatil yapmayarak çalışması halinde, günlük ücretinin (2400/30) 80 TL olması nedeniyle, bayramın 1. günü için 80 TL ve 2. günü için 80 TL olmak üzere iki genel tatil günü için toplam 160 TL ek ödeme yapılması gerekmektedir.
Aynı şekilde arife günü öğleden sonra çalıştığı saat ücretinin de iki katı olarak ödenmesi gerekmektedir.
Bilindiği üzere 4857 sayılı İş Kanununa göre günlük çalışma süresi 7.5 saat haftalık çalışma süresi 45 saattir. 45 saatin üzerindeki çalışmalar fazla mesaili çalışma olarak nitelendirilir. Bayramda çalışanların fazla mesai yapmaları halinde ücretlerinin bayramın zamlı ücreti ile birlikte yüzde 150 zamlı olarak ödenmesi gerekir.
Bayramda çalışanlara ücret yerine telafi izni verilebilir mi? En çok sorulan sorulardan biridir. İşveren işçisine “Kurban Bayramı süresince çalış bayram sonrası sana 4 gün izin kullandırayım” diyor. İşverenin bu talebi ve kullandıracağı izin mevzuata uygun değil. Bayramda çalışana ücretinin zamlı olarak ödenmesi gerekmektedir.Bayramdaki çalışmanın karşılığı izin olarak verilemez. Ücret ödenmesi gerekir.
Çalışmak zorunlu mu?
Konuyla ilgili 4857 Sayılı İş Kanununda “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki hükümden de anlaşılacağı üzere sigortalılar sözleşmelerinde aksi bir hüküm yoksa bayramda çalışmak zorunda değildirler. Toplu sözleşme imzalanan işyerlerinde bayramda çalışmaya dair bir hüküm yer alıyorsa işverenin talep etmesi halinde sigortalılara bayramda çalışmak zorundadırlar.
Çocuk ve genç işçiler bayramda çalıştırılamazlar. Çocuk ve genç işçiden kasıt nedir:
n 14 yaşını bitirmiş ve 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişi çocuk işçi,
n 15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış kişi de genç işçi olarak nitelendirilir.
Yazın son demi…
Memurlara 9 gün, izni alıp haftayı birleştirebilecek özel sektöre son tatil fırsatı…
Turizme yılın son sihirli değneği…
Şimdiden tüm halkımıza hayırlı bayramlar, kazasız belasız tatil günleri…
