Her çalışanın, ”ruhen ve bedenen dinlenmek için” beklediği izinler konusu raflardan önümüze gelecek. Geçtiğimiz yıl içerisinde yıllık izinlerde yapılan değişiklikler, taşınma izni sorunları, evlilik izni, süt izni, babalara da doğum izni derken işçi-işveren arasında uyuşmazlıklara sebep olan yıllık izin konusunu ele almanın vaktidir diyerek haklarınızı anlatmaya çalışalım. 4857 sayılı İş Kanun’un 53 üncü maddesine göre;
“İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden
b) 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden
c) 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden
Az olamaz…”
Yıllık izin hesabında, işyerinde ilk işe girilen tarihe göre yıllık dönemlerin tamamlanmasına dikkat edilir. Örneğin,1 Haziran günü işe başlayan bir işçinin yıllık izin hakkı her yıl 1 Haziran günü başlar. 1 Haziran 2016 tarihinde işe başlayan işçi, ilk defa 1 Haziran 2017 günü yıllık izne hak kazanır.
Resmi tatil ilave edilir
İşçinin, izin süresine rastlayan Pazar günleri ile ulusal bayram ve resmi tatil günleri izin süresinden sayılmaz ve kesin suretle izne ilave edilir. 14 gün izne çıkan bir işçinin izin süresi içine rastlayan 2 Pazar günü ile birlikte 16 gün izni olur. Yıllık izin hesabında, yaşlılara ve gençlere istisnai ayrıcalık tanınmıştır. Belirtilen yıllık izin sürelerinin dışında;
18 ve daha küçük yaştaki işçilerle, elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamayacaktır. Çalışanlar ücretlerini çalışmış oldukları ayı takip eden ayın başında alırlar, bu sebeple işçi yıllık izne çıkacak ise işveren izin süresini peşin ödemelidir.
Evlilik izni, evlenecek olan tüm personellere kanunen verilmesi gereken bir izin hakkıdır. Evlenecek olan personel, evlilik tarihinden bir ay önce yazılı dilekçe ile bildirimde bulunmak suretiyle evlilik izni talep edebilir. 4857 Sayılı İş Kanununa göre evlilik izni yasal olarak 3 gündür.
Sigortalı babalar doğum masasında olan eşlerini neredeyse ziyaret dahi edemiyorlardı. Artık yasal düzenleme ile birlikte sadece annelere değil babalara da doğum izni getirildi.
Eşi doğum yapan bir baba artık mazeret izni almak yerine yasal olarak 5 günlük doğum izni alarak ücretli izne ayrılabilecek.
Mesai yapılır mı?
Resmi tatillerde çalışmak ve aynı zamanda çalıştırılmak suç değildir. İş Kanunu’nda açıkça belirtildiği üzere, iş yerlerinde bayramlarda ve resmi tatil günlerinde çalışmaya ihtiyaç duyuluyorsa, işveren işçileri bu günlerde çalışmaya zorlayamaz. Burada işçi çalışmama inisiyatifini kullanarak, bayram zamanı çalışmayı reddedebilir.
Fakat burada oldukça önemli bir detay bulunmaktadır. Şayet işçi ve işveren arasında imzalanan iş sözleşmesinde ya da varsa toplu iş sözleşmesinde ulusal bayram tatillerinde ve genel resmi tatil günlerinde işçilerin çalışacağına ilişkin bir hüküm varsa ve işveren çalışmanızı talep ederse, işçi bu talimata uymak ve çalışmak zorundadır. İş sözleşmesinde böyle bir hüküm bulunmuyorsa, resmi tatil günlerinde veya bayram tatillerinde çalışma zorunluluğunuz yoktur.
İş Kanunu’nda ulusal bayram günleri ve resmi tatil günleri olarak kabul edilen günlerde çalışılması durumunda günlük çalışma ücreti yüzde 100 zamlı olarak ödenmektedir. Yani normalde günlük 200 lira alıyorsanız, bayram günlerinde çalışmanız durumunda 400 lira alırsınız.
Sabırsızlıkla izinlerini bekleyenlere, parçalı bulutsuz, bol güneşli ve huzurlu günlerde geçen izin günleri şimdiden tek dileğimiz…
