16 yaşındaki genç kızımız için Bakanlık devreye girmiş. Çalışma Bakanlığı Aleyna Tilki’nin sahneye çıktığı mekanları incelemeye almış. İş Kanunu’na göre çocukların gece çalıştırılamayacağı vurgulanmış. Ben de çocuk işçi gerçeğiyle katkıda bulunmak isterim. Türkiye’de 22 milyon 870 bin 683 çocuk bulunuyor.
TÜİK istatistikleri, çocuk işçi sorununu bir kez daha gözler önüne seriyor. Buna göre, son 1 yılda istihdam edilen çocuk sayısı 7 bin artarak 709 binden 716 bine yükseldi. Üstelik bu artışı taşıyan kız çocukları oldu. İşçi kız çocuğu sayısı 206 binden 219 bine çıktı. İstihdama katılım oranı kız çocuklarda yüzde 12.1’den yüzde 13’e yükseldi.
Çalışma koşulları çok ağır
Türkiye genelinde ekonomik işlerde çalışan çocukların haftalık ortalama fiili çalışma süreleri son derece yüksek.
6-17 yaş grubundaki çocukların haftalık ortalama fiili çalışma süresi 40 saati bulurken, bu süre 15-17 yaş grubundaki çocuklar için 45.8 saattir. Erkek çocuklar haftada ortalama 43.2 saat, kız çocuklar 33 saat çalışmaktadır.
Ancak en kötü tablo okula devam etmeyen çocuklar için görülmektedir. Bu çocuklar için haftalık 54.3 saat ile Türkiye ortalamasının üstündedir.
Ücretli, yevmiyeli çalışan çocukların yüzde 52’si 2015 yılında aylık 500-700 TL’lik bir gelirle çalışmak zorunda kalmıştır
Ücretli ya da yevmiyeli olarak çalışan çocukların;
-% 3.4’ü sakatlanma ve yaralanma yaşamıştır.
-3’te birine işyerinde yemek verilmemektedir.
-% 36’sının haftalık izni yoktur.
-Yıllık ücretli izin % 89 için yoktur.
Bütün bu tablo çocukların düşük ücretlerle ve kötü çalışma koşulları altında çalıştırıldığını ortaya koymaktadır.
İş’te çocuk cinayetleri
2013 yılında 59 çocuk işçi,
2014 yılında 54 çocuk işçi,
2015 yılında ise 63 çocuk işçi yaşamını yitirdi.
Can veren her 30 işçiden yaklaşık birisi yoksulluktan dolayı çalışan çocuk işçilerdir. Çocuk işçiler güvencesiz işçi havuzunun önemli bir kaynağıdır.
İşin en trajik tarafı ise;
1992’de Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (İLO) dünyada çocuk işçiliğinin sona erdirilmesine yönelik program başlattığı 6 ülkeden biri de Türkiye’ydi.
1999’da kabul edilen İLO’nun dünyada çocuk işçiliğinin en kötü koşullarının ortadan kaldırılması için acil eylem planı adı altında 182 sayılı sözleşmesine Türkiye de taraf oldu ve bu çerçevede de Türkiye’de 15 yaşından küçüklerin çalışması yasaklandı.
Yasalar tamam ama...
İş Kanunu’muza göre 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, 14 yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.
Çocuk ve genç işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz.
18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler gece çalıştırılamaz.
Okula devam eden çocuklar en fazla günde 2 saat ve haftada 10 saat çalışabilir.
Çocukların ucuz işçilik olarak görülmesi hakka da hukuka da uygun değildir.
Ağır ve tehlikeli işlerde 18 yaşını doldurmamış erkek çocukları ve gençleri ile çocuk ve genç işçileri gece çalıştıran işveren veya vekiline her bir işçi için 1.560 TL idari para cezası uygulanır.
Bir milletin temel taşıdır çocuklar ve Mustafa Kemal’in sözleridir bunu en iyi özetleyen;
“Çocuklar geleceğimizin güvencesi, yaşama sevincimizdir. Bugünün çocuğunu, yarının büyüğü olarak yetiştirmek hepimizin insanlık görevidir.”
Biri ‘çocuk işçi’ mi dedi yoksa kulağımdaki cevapsız çınlama mı?
