Ahmet Yesevi Eserleri Nelerdir? Ahmet Yesevi Eserleri'nin Özellikleri
Türkiye'de ve diğer İslam ülkelerinde Pir-i Türkistan adıyla bilinen Ahmet Yesevi 1083 yılında Kazakistan'ın Sayram kentinde doğdu. Henüz 32 yaşındayken büyük mutasavvıflar için kullanılan "Baba" unvanı ile anılan Ahmet Yesevi, 61 yaşındayken evinin altına kazdırdığı bir dehlizde yaşamaya karar verdi. Bunun nedeni Hz. Muhammed'in 61 yaşında vefat etmesidir. Son yıllarını halvette ve inzivada geçiren Ahmet Yesevi tasavvufun Anadolu'da yayılmasında etkili oldu. Başta Mevlana, Kaygısuz Abdal ve Yunus Emre olmak üzere birçok tekke şairi Ahmet Yesevi'den etkilenmiştir.
Ahmet Yesevi Eserleri Nelerdir?
1- Fakrname
Ahmet Yesevi'nin genç yaşta kaleme aldığı Fakrname'de insanın özündeki iyilik ve kötülük kavramları kıssalarla anlatılmıştır. Kötülüğün şeytani, iyiliğin ise rahmani olarak tanımlandığı Fakrname'de insanın irade ve akıl ile ödüllendirildiği, bu nedenle seçimlerinde tamamen özgür olduğu belirtilmektedir.
2- Divan-ı Hikmet
Ahmet Yesevi'nin en hacimli eseridir. Kitaptaki birçok şiirde Vahdet*i Vücut inancını Ene'l Hak şeklinde özetleyen Hallac-ı Mansur'a bahsedilmektedir. Bunun dışında gazel ve ilahi türündeki şiirlerde fenafillah, bekabillah, galu-bela, ilahi aşk, nefsin mertebeleri, Allah'ın celal ve cemal sıfatları gibi tasavvufi konulara ağırlık verilmiştir.
Divan-ı Hikmet 11. yüzyılda kaleme alındığı için sade bir dille kaleme alınmıştır. Bu sayede Anadolu'da divan edebiyatı ve tasavvuf geniş kitlelere ulaşmıştır.
Ahmet Yesevi Eserlerinin Özellikleri
1- Ahmet Yesevi'nin tüm eserlerinde dünya hayatı, geçici olduğundan kötülenir. Yesevi'ye göre,
insan dünyada kaldığı süre boyunca ahirete hazırlanmalı, burayı bir geçiş yeri olarak görmelidir. Dünyaya bağlanıp kalmak kişinin sık sık günah işlemesine neden olur. Bundan kaçınmak için riyazet (az yiyip az uyumak) ve takva (günahlardan sakınmak) gerekir.
2- Ünlü mutasavvıfın eserlerinde Leyla ile Mecnun ve Azra ile Vamık gibi geleneksel hikayelere yer verilir. Bu hikayelerdeki karakterler ilahi aşkın bir sembolüdür.
3- Ahmet Yesevi şiirlerini didaktik bir üslupla kaleme almıştır. Şair Allah'ın rızasını kazanmak için nelere dikkat edilmesi ve nelerden uzak durulması gerektiğini anlatır. Örneğin: "Cahile pul satma" dizesinde ruhların ve kainatın sırrını herkesle paylaşma demek ister.
4- Mutasavvıf eserlerinde marifet ve muhabbet gibi temalara yer vermiştir.
