İkinci bahar anneleri

Türkiye’de son beş yılda 30 yaş sonrası doğum yapan kadınların oranı yüzde 25 arttı. Son tabloda annelik yaşı ortalaması 27.6. Çıtayı yükselten ilk doğumun 40’lı 50’lı yaşlara çıktığı İstanbul gibi büyük şehirler. İşte kadınların biyolojik saate karşı başlattığı savaşın özeti...

Alman Der Spigel dergisinin geçen haftaki kapak konusu ‘İleri yaşlarda annelik’ oldu. Almanya ve dünyada annelik yaşının giderek arttığını vurgulayıp, nedenleri inceleyen dosyada en temel neden olarak kadınların kariyer planları için geç evlenmesi gösteriliyor. Biz de Türkiye’deki duruma baktık. Son TÜİK verilerine göre, Türkiye doğum oranlarındaki en büyük artış yüzde 25’lik bir oranla 30 yaş üstü kadınlarda görüldü. Türkiye’deki ortalama annelik yaşı ise 27.6’ya kadar yükseldi. Tabii bu genel ortalama. Rakamlar şehir bazında bakarsak, ortalamayı yükselten İstanbul, İzmir, Antalya gibi büyük şehirler.

Olgun anne daha bilinçli ama kuşak farkına dikkat edin!

Pedagoglar, ileri yaştaki annelerin daha bilinçli davranıp, çocuk yetiştirirken daha az yönetim hatası yaptığını düşünürken, yine de yaşın çok ileri olmaması gerektiğini savunuyor. Çünkü araştırmalara göre ileri yaşlardaki annelerin ergen sorunlarıyla baş edebilme yetenek ve sabırları azalma görülüyor. Dr. Herman İşçi, “Annenin, ergenin okul başarı sorunları, arkadaş ilişkilerinde sıkıntılar, duygusal çalkalanmalar, kötü alışkanlıklar edinme gibi konularda yakından kontrol görevi var ve buna enerjisi olmalı” diyor.

En geç evlilik de en hızlı boşanma da İstanbul’da

Türkiye’de doğurganlığın en yoğun olduğu yaş grubu 2001’de 20-24 yaş aralığında iken bugün yüzde 25’lik artışla 30-34 yaş aralığında. 2013 verilerine göre 35-39 ve 40-44 yaş gruplarındaki kadınlarda da benzer şekilde doğum oranlarında yüzde 20’ye varan benzer bir artış meydana geldi. Başı çeken ise İstanbul gibi büyük şehirler. Geçen yıl İstanbul’daki doğumların yüzde 40’ı 30 yaş üstü kadınlara ait. Bunların yüzde 15’i 35 yaş üstü kadınlar. Geçen yıl Türkiye genelinde 50 yaş üstü doğum yapan resmi kayıtlara göre 477 kadın var. Tabii doğru orantılı olarak evlilik yaşında da bir yükselme var. İlk evlilik yaşının en yüksek olduğu il yine İstanbul. Bu ilde ilk evlilik yaşı erkeklerde son beş yılda yüzde 20’lik bir artışla 27,5’e, kadınlarda yüzde 24,8’e çıktı. Bununla birlikte boşanma hızında başı Antalya, İzmir, İstanbul çekiyor. Boşanmaların çoğu evliliğin ilk 10 yılında henüz çocuk yapmadan gerçekleşiyor.

10 yıl öncesine göre en az 3-4 yaş arttı

Veriler özet olarak, eğitim oranının ve kadınların çalışma hayatına katılımının yüksek olduğu Batı illerinde hem evlilik yaşının hem de annelik yaşının yükseldiğini söylüyor. 10 yıl öncesine göre en az 4-5 yıl geç doğum yapan kadınlar Türkiye ortalamasını yükseltirken, dünya çapındaki artış da dikkat çekici. Bazı Batı Avrupa ülkelerinde doğum yapma yaşı ortalamada dahi 30’u geçti. Ama dünya çapındaki yükseliş bununla sınırlı değil. Gelişmiş ülkelerin yanında İran ve Çin gibi ülkelerde de ilk doğum yaşının tahmin edilenden ileri yaşlara kaydığı belirtiliyor. Yapılan araştırmalara göre geç anneliğin avantajı ailenin sosyoekonomik olarak daha iyi şartlarda olması. İleri yaş annelerinin çocuk yetiştirirken daha az yönetim hatası yapması da pedagojik açıdan artı hanesine yazılan avantajlardan biri.

Kariyer planı biyolojik saate karşı

Biyolojik saate tam da tezat olarak bir kadının kariyerinin oturmaya başlaması, eğitim, staj ve ilk yılların ardından 30 yaşını buluyor. 35’e kadar konumunu sağlamlaştırmayı hedefleyen, özellikle finans, medya, halkla ilişkiler gibi sektörlerde çalışan kadınlar, hamileliği 35-40 arasına erteliyor. Bu da biyolojik saatle, kariyer planlarını karşı karşıya getiriyor. Çünkü ortalama 37 yaşından sonra hamile kalmak güçleşiyor.

Florence Nightingale Hastanesi’nden Kadın Doğum Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Herman İşçi, düzenli adet görmenin her ay yumurta üretildiği anlamına gelmediğini vurguluyor ve ekliyor; “Menopozdan 8-10 yıl öncesinde yumurtlama aksamaya başlar. Türkiye’de ortalama menopoz yaşını 49 kabul ettiğimizde 40 yaşından sonra gebe kalma sıkıntısı başlayabilir. Başka bir deyişle 37 yaşından sonra kadınların yarısı gebe kalma güçlüğü çekmektedir.” Ancak doğal yollardan sorun yaşayan ileri yaştaki anne adayları çareyi büyük oranda tüp bebekte, yeni yeni artan oranlarda da yumurta dondurmada buluyor. Biyolojik saatini geciktiren 40 yaş üstü kadınların büyük çoğunluğu bu iki yoldan birini tercih ediyor.

Ünlüler cephesinde çıta 50’ye yükseldi

40 yaş üstü örneklerin başını ünlüler cephesi çekiyor. Türkiye’den en bilinen örnek ikiz bebeklerini 50 yaşında kucağına alan oyuncu Füsun Demirel. Oyuncu, “50 sadece nüfus kütüğü kaydı, başka bir şey ifade etmiyor” diyor ve çocuklarıyla ilgilenmekte bir problem yaşamadığını söylüyor. Şarkıcı Yeşim Salkım da iki yıl önce 40 yaşında ikinci kez anne oldu. 29 yaşında bir kızı olan modacı Esin Maraşlıoğlu ise 48 yaşında yeniden doğum yaptı ve bu kez bir oğlu oldu. Hollywood yıldızlarında da durum farklı değil. Halle Berry 46 yaşında ilk çocuğunu dünyaya getirdi. Nicole Kidman ise ilk biyolojik bebeğini 40, ikinciyi tam 49 yaşında doğurdu.

Dünya rekoru Hindistan’dan 69 yaşında bebeği oldu

Dünyanın literatürlere geçmiş en yaşlı annesi tüp bebek tedavisiyle kızını tam 69 yaşında kucağına alan Hindistanlı Rajo Devi lohan. Şu anda 75 yaşında olan Lohan, kızının 15 yaşına gelip evlendiğini görmek için uzun yaşamak istediğini söylüyor. Kocasının kendisinden genç ikinci eşi olan Umi’den ise kendisi öldüğü takdirde kızını yetiştirmesi sözünü almış.

Baba adaylarına da uyarı: 50 yaşından sonra dikkat!

Herman İşçi, “İleri yaş gebeliklerinde biyolojik babalar da genellikle ileri yaşlı oluyor. Yapılan araştırmalarda, 40 yaşından büyük babaların çocuklarında hafıza, dikkat zayıflığı, okuma güçlüğü, muhakeme kusuru gibi sorunların daha çok görüldüğü iddia ediliyor. Baba yaşının 50’yi geçtiği durumlarda yaşa bağlı genetik mutasyonlar sonucunda iskelet sistemi sorunları gibi doğumsal hastalıklar daha sık görülüyor.”