ABD başkanlık seçimlerini Donald Trump'ın kazanacağı tahminini yapan Amerikalı profesör Allan Lichtman’ın yöntemi haklı çıktı...
ABD’de 1984’ten beri başkanlık seçimlerinde kimin kazanacağını doğru tahmin eden, bu seçimde de anketler Hillary’i işaret ederken Trump’ın galip geleceğini ısrarla söyleyen siyaset bilimci Allan Lichtman’ın (69) “Bunu nasıl bildiğini” bence Türkiye dahil, her siyasi parti dikkate almalı.
Lichtman, tahmin yaparken ne kamuoyu yoklamalarından, ne de kendi siyasi fikirlerinin tesiri altında kalıyor. 1860’tan 1980’e kadarki tüm başkanlık seçimlerini inceleyen deneyimli akademisyenin belirlediği 13 kriter var. Ve Lichtman, bu kriterler temelinde 1984’ten beri yaptığı sekiz tahminin tamamında da haklı çıktı.
Lichtman’ın “Beyaz Saray’ın Anahtarları“ adını verdiği sistem, 13 doğru/yanlış (ya da evet/hayır) cevaplı sorudan oluşuyor. Ünlü siyaset bilimciye göre seçmen kitleleri, siyasi partilerin televizyon tartışmaları, medya, sokak kampanyalarından hiç etkilenmiyor. Onun temelde baktığı şey, iktidar partisinin çalıştığı dönemde yaptıkları... Ama bu yaptıklarını sadece ekonomi -yani benim cebime ne girdi- gibi dar bir bakışla sınırlamak da yanlış. Halk; ekonominin yanısıra, dış politika başarıları, toplumsal huzur/huzursuzluk, skandallar ya da yeni üretilen politikaları da dikkate alarak karar veriyor.
Hali hazırda başkanlığı/iktidarı elinde bulunduran parti, bu 13 kriterden altı ya da yedi tanesine uymuyorsa, başkanlık diğer partiye gidiyor. Beş ya da daha azına uymuyorsa, dört yıl daha iktidarda kalıyor.
İşte iktidarı hedefleyen her partinin kendine sorması gereken o 13 kriter:
1- Meclis aritmatiği: Son (ara) seçimlerde iktidardaki parti bir önceki seçimlere göre Meclis’teki koltuk sayısını artırdı.
2- Mücadele: İktidardaki partinin başkan (lider) adayı için parti içinde ciddi bir çekişme/muhalefet yok.
3- Görev süresi: İktidardaki partinin adayı, halen görev yapan mevcut başkanı/lideri.
4- Üçüncü parti: Güçlü bir üçüncü parti veya bağımsız kampanya yürüten yok.
5- Kısa dönem ekonomi: Başkanlık yarışı (Seçim kampanyası) boyunca ekonomide durgunluk yok.
6- Uzun dönem ekonomi: Kişi başına düşen milli gelir önceki iki dönemde aynı kaldı veya arttı.
7- Politika değişikliği: İktidardaki yönetim ulusal politikalarda önemli değişiklikler yaptı.
8- Sosyal huzursuzluk: Dönemi boyunca önemli sosyal huzursuzluk yaşanmadı.
9- Skandal: İktidardaki parti önemli bir skandala karışmadı.
10- Dış işlerinde veya askeri açıdan başarısızlık: İktidardaki parti dış işlerinde veya askeri açıdan büyük bir başarısızlıktan mustarip değil.
11- Dış işlerinde veya askeri açıdan başarı: İktidardaki parti dış işlerinde veya askeri açıdan büyük bir başarı kazandı.
12- İktidardaki parti adayının karizması: İktidardaki partinin adayı karizmatik biri veya ulusal kahraman.
13- Rakip partinin adayının karizması: Rakip partinin adayı karizmatik veya ulusal kahraman değil.
Demokrat Parti Başkan adayı Hillary Clinton için 2, 5, 6, 8, 9, 10 ve 13’üncü kriterlerin cevabı doğru/evet; 1, 3, 4, 7, 11 ve 12 no’lu soruların cevapları ise yanlış/hayır çıkmıştı. Hillary altı sorudan “kalınca”, analizi yapan Lichtman “kadın başkan olamayacak” kanısına vardı. Hadi siz de bu soruları Türkiye özelinde sorun ve bundan sonraki seçim için tahmin yürütün. İyi pazarlar...
