Fiilimsi Nedir, Ne İşe Yarar? Fiilimsiler Nasıl Bulunur?

Fiilimsi Nedir, Ne İşe Yarar?

 Fiilimsiler, fiillere isim olmaları için getirilen ekler sonucu meyana gelen kelimelerdir. Fiilden türetilmiş olan bu sözcüklerin cümlede görevleri zarf, sıfat ya da isim olabilir. Fiilimsiler tıpkı diğer tüm fiiller gibi olumlu ya da olumsuz olabilir fakat bir fiilin çekimlenmesi gibi çekimlenmeleri mümkün olmaz. Fiilimsiler sıfat fiil, isim fiil ya da zarf fiil olabilirler. İsim fiilin diğer ismi mastar, sıfat fiilin diğer ismi ortaç, zarf fiilin diğer ismi de bağ fiil olarak bilinir.

 Fiilimsilerin özellikleri arasında fiilde türetilmeleri ve olumsuzluk belirtebilmeleri vardır. Fakat fiilimsiler tek başlarına herhangi bir yargı bildirmeleri mümkün değildir. Yan cümleciklerde ise yüklem olmaları mümkündür. Yüklemden başka özne, nesne ya da tümleç olan fiilimsiler de vardır. Fiilimsilerin bilinmesi gereken en önemli özellikleri haber ya da dilek gibi ile beraber şahıs ekini de almamalarıdır. 

 Fiilimsiler Nasıl Bulunur?

Cümlede kullanılan fiilimsileri bulmak isterseniz ilk olarak cümle içinde kullanılmış olan fiilleri bulmanız gerekmektedir. Cümle içinde kullanılan fiilleri de kelimelerin sonundaki mastar eklerinden (-mek, -mak) bulabilirsiniz. Eğer bir kelime mastar eklerinden biri alıyorsa ve anlamı bozulmuyorsa bu kelime fiil anlamına gelir. Cümlede fiili bulduktan sonra fiilimsi olup olmadığını anlamak için ekleri bilmeniz gerekmektedir.

 Sim fiil, sıfat fiil ya da zarf fiil eklerini bilirseniz cümlede fiilimsi olup olmadığını çok rahat bir şekilde bulabilirsiniz. İsim fiil ekleri için kafanızda 'mayışmak' kelimesini, sıfat fiil eklerini bulmak için de 'anası mezar dikecekmiş' kodlaması yapabilirsiniz. Zarf fiil eklerini de kafanıza 'Kenyalı asiye ince ipi araklamadıkça madene giremez' kodlaması yapabilirsiniz.

 Fiilimsilerin Özellikleri Nelerdir?

 Fiilimsiler fiillerden türetilmektedir. Cümlelerde isim soylu sözcük (isim, zarf, sıfat) görevlerini üstlenirler. Yarım yargı bildirirler ve yan cümlede kullanıldıkları zaman da yüklem olurlar. Yan cümlecikte özne ya da tümleç gibi ögelerin olması da mümkündür. Geçişli olanların nesne almaları da mümkündür. Fiillerin aldığı fiil çekim eklerini (şahıs eklerini), haber ile dilek kiplerini ise almazlar.

 Fiilimsi Çeşitleri Nelerdir?

İsim fiil, fiillerin cümle içinde isim olarak kullanılmasını sağlamaktadır. Fiillere getirilen -mek, -mak, -ış, -iş, -me ve -ma ekleri ile fiilden isim yapmak mümkündür. İsim fiillerin olumsuzluk eki olan -ma, -me ekleri ile karıştırılmaması önemlidir.

Sıfat fiil, varlıkları nitelediği için sıfat, yan cümleyi kurduğu için de fiil olarak görülür. Fiilden sıfat yapmak için ekler -an, -ası, -mez, -maz, -ar, -dık, -mış, -dik, -miş ve -ecek olarak bilinir.

Zarf fiil, birleşik cümlelerde bağlaç görevine sahiptir. Zarf fiil yapmak için kullanılması gereken ekler -alı, -ken, -madan, -ip, -ince, -casına, dığında, -meksizin ya da -arak ekleridir.