Soğuk havalar öfkeyi tetikliyor! İlk 15 dakika önemli, renkli iple öfkenizi dizginleyin
Öfke, insanın içinde var olan ancak doğru bir şekilde ifade edilemediğinde ciddi sorunlara neden olabilen bir duygudur. Tartışmalar, kavgalar ve hatta cinayetler, genellikle kontrolsüz bir öfkenin sonucu olarak kendini gösterir. Kadın cinayetleri, trafikte yaşanan kavgalar, sağlıkçılara yönelik şiddet haberleri öfkenin kontrolsüz bir şekilde patlak verdiği durumların sadece bir kaçı. Uzman Klinik Psikolog Selin Erekli, öfkeyi "hissedilmesi son derece normal, olağan ve diğer her duygu gibi geçicidir" şeklinde tanımlayarak, bu duygunun bastırılmasının, yıkıcı davranışların ve şiddetin temel sebeplerinden biri olduğunu belirtiyor. Erekli'ye göre, öfkenin sağlıklı bir şekilde yönetilmesi önemli. Öfkenin bastırılması, zamanla daha büyük sorunlara yol açabilir. Bu bağlamda, öfkenin farkında olmak, onu anlamak ve etkili bir şekilde yönetmek, bireyin sosyal ilişkileri kadar genel yaşam kalitesini de olumlu etkilere neden olur.
Duygu Yeşilgöz/gazetevatan.com
Sokaklarda çaresizce sürüklenen kadın, mültecilere yönelik artan saldırılar, sağlık çalışanlarına karşı gösterilen şiddet, bir köpeğin araba ile sürüklenmesi, işyerlerinin kurşunlanması… Haber manşetlerine yansıyan bir başlıklar görünenin sadece küçük bir kısmı. Kadınlar, erkekler, çocuklar ve hatta hayvanlar, şiddetin hedefi haline gelmiş durumda. Hayatın karmaşıklığı içinde, insanlar birçok duyguyu deneyimleyip yaşarlar ve bu duyguları ifade etmek için çeşitli yollar bulurlar. Öfke de bu duygulardan biridir ve insanlar bu duyguyu ifade etmek için farklı yollar seçebilirler. Bu ifade, bazen yapıcı bir şekilde gerçekleşebilirken, bazen de yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Uzman Klinik Psikolog Selin Erekli öfkeyi sağlıklı bir duygu olarak yorumlarken öfkenin farkında olmak ve onu yönetmenin önemli olduğunu ifade ediyor ve öfkelenildiğinde kişinin kendisine 15 dakikalık bir ara tanımasını tavsiye ediyor.
ÖFKE, SAĞLIKLI VE ZARURİ BİR DUYGU OLARAK KABUL EDİLMELİDİR, BASKILANMAMALIDIR"
Uzman Klinik Psikolog Selin Erekli, öfkenin genellikle olumsuz bir duygu olarak algılandığını ancak aslında bu duygunun insanların yaşam boyunca karşılaştığı çeşitli duygusal deneyimlerin bir sonucu olduğunu vurguluyor. Erekli'ye göre, öfke, sıkılma, anlaşılamama, korku, haksızlık, yalnızlık, kaygı ve utanç gibi duygularla başa çıkmak için doğal bir tepki mekanizması olarak ortaya çıkabilir. Bu durumun normal ve doğal olduğunu belirten Erekli, öfkenin sağlıklı ve gereklilik arz eden bir duygu olduğuna dikkat çekiyor.
Erekli, öfkenin sorunlu hale gelmesinin temel nedeninin, bu duygunun doğru bir şekilde ifade edilmemesi olduğunu savunuyor. Öfkenin bastırılması veya görmezden gelinmesi durumunda, içsel bir patlamaya dönüşebileceğini ve ciddi sonuçlara yol açabileceğini belirtiyor. Bu nedenle, öfkenin sağlıklı bir şekilde yönetilmesi ve ifade edilmesi gerektiğini vurgulayarak, duyguların açıkça ifade edilmesinin sağlıklı ilişkiler ve bireysel esenlik için önemli olduğunu ekliyor.
"ÖFKE İLE BAŞ ETMEK İÇİN KENDİNİ KEŞFET"
“Öfkenin ortaya çıkması durumunda, vücudun verdiği sinyalleri fark etmek ve en çok öfkelendiren durumları tanımak, öfke ile başa çıkmanın anahtarıdır” diyen Erekli, "Öfke duygusu doğal bir tepki olabilir, ancak bu duyguyu fark etmek ve nasıl ifade edileceğini belirlemek kişisel bir seçenektir" ifadelerini kullandı.
Erekli, konunun temelinin burada attığını belirterek, "Öfkeyi doğru bir şekilde ifade edebiliyor muyuz, yoksa kontrolsüz mü bırakıyoruz? Bu duyguyu nasıl yöneteceğimizi anlamak önemlidir" açıklamasında bulundu ve öfkenin üç farklı şekilde ifade edildiğine dikkat çekerek bunları şu şekilde sıraladı:
"Öfkeyi ifade etmek, bastırmak ve sakinleştirmek."
Erekli, "Patlamaların, yıkıcı davranışların ve şiddetin kökeni genellikle öfkenin bastırılmasıdır. Bastırılan duygu içimizde bir yay gibi büzülür, büzülür ve patlar. Ancak önceden öfkeyi sözlü olarak ifade edebilseydik, bu denli besleyip güçlendirmemiş olurduk" dedi.
Erekli, öfke kontrolünün öğrenilebileceğini vurgulayarak, bunun kişinin kendini iyi tanımasıyla mümkün olduğunu belirtti.
“ÖFKENİZİ SAKLAMAYIN”
"Öfkenin üzerini örtmek yerine, onu masanın ortasına koymak önemlidir." diyen Erekli, duyguları bastırmak yerine açık iletişim kurmanın önemine vurgu yaptı:
Öfkelendiğiniz durumu net bir şekilde ifade edin, kendinizi anlayın ve duygularınızı ifade etmeyi öğrenin. İnsanlar, kendilerini ifade ederek anlaşılmaktan geçer. Bu anlam arayışı, psikolojik rahatsızlıkların birçoğunun temel nedenlerinden biridir. Eğer anlaşılırsak, kontrol etmek daha kolay hale gelir.
KENDİNİZE 15 DAKİKA VERİN
Erekli, öfke anlarında sakinleşme yöntemlerini paylaşarak, öfke patlamalarını önlemek için öfkenin ilk 15 dakikasında kendimize zaman tanımanın önemine dikkat çekti. Ortamdan uzaklaşma, nefes egzersizleri yapma ve tartışmaya ara verme gibi yöntemlerle sakinleşmenin mümkün olduğunu ifade eden Erekli, öfkeyle mücadelede sıkça önerdiği bir yöntemi de renkli bir ip takmak olarak paylaştı.
"İlk 15 dakika tepki verme, bekle!" anlamını yüklediği bu ipin, bilekte görüldükçe hatırlatıcı olduğunu ve bilinçaltına bu mesajı yerleştirdiğini ifade etti. Erekli böylece, öfkenin yıkıcı etkisini azaltmanın ve kontrolü zaman içinde kazanmanın mümkün olduğunu vurguladı.
“FİZYOLOJİK DEĞİŞİMLER ÖFKELENDİREBİLİR”
Erekli, açlık, aşırı sıcak, soğuk gibi durumların da öfkeyi etkilediğine dikkat çekerek fizyolojik değişimlerin psikolojimizi doğrudan etkilediğini şu sözlerle aktardı.
“Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı artmakta, kalp atışı hızlanmakta ve metabolizma bu yeni duruma uyum sağlamaya çalışmaktadır. Yine ortamdaki nem oranı yüksek ise terleme suretiyle vücut ısısı yeterli düzeye düşmeyebilir. Bunlar da beraberinde stres, keyifsizlik, tahammülsüzlük, öfke gibi duygusal alanda tetiklenmelere yol açabilir. Ayrıca gece uyku kalitesini düşürebileceğinden keyifsizlik, yorgunluk, bitkinlik gibi faktörler de bunlara eklenebilir.”