Kredi kartı olanlar dikkat! Banka para iadesi yapmak zorunda
Kasım ayının gelmesi ile indirim çılgınlığı başladı. Pek çok firma fiyatları belli olanlarda düşürdü. İndirim imkanından yararlanmak isteyen tüketiciler ise daha çok internet alışverişini tercih etti. Ancak Aralık ayının ortasına gelinmesine rağmen indirimden ürün alan birçok kişiye aldığı ürünler ulaşmadı. Peki bu durumu yaşayan kişiler nasıl bir yol izlemeli? Detaylar haberimizde...
Kasım ayı itibariyle, yoğun reklam baskısı altında Ülkemizde internet üzerinden yapılan satış miktarları bağlı olarak da kredi kartı kullanım miktarları olağan üstü bir şekilde arttı. Aralık ayının ortasına gelmemize karşın, Kasım ayı içerisinde satın alınan bazı ürünlerin halen, satın alan tüketicilere ulaşmadığı tüketici şikayetleriyle ortaya çıkmış durumda.
Almış olduğu ürün eline ulaşmayan pek çok tüketici satıcıya ulaşamıyor. Kredi kartı kullandığı bankaya başvuranlar ise alışveriş sitesine ya da satıcıya yönlendiriliyor. Sonuçta, tüketici günler önce aldığı ve kredi kartıyla bedelini ödediği mal veya ürüne ulaşamayıp mağdur oluyor. Peki bu durumda olan tüketiciler nasıl bir yol izlemeli? TUKONFED Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez konu ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Ölmez şu ifadeleri kullandı:
Bilindiği gibi, kredi kartlarından yapılan ödemelerde, post makinası sahibi Banka, satıcıya bedeli 3-4 ayı bulan zamanlarda ödeme yapmaktadır. Art niyetli satıcının,( satış yapma gösterisi ile dolandırıcılık yapanın) dolandırdığı paraya ulaşması da bu süredir. Dolandırıcılık yapanların, satın alınan malı göndermeyeceği veya parayı geri ödeyeceğini düşünmek saflık olacaktır. Burada tek çözüm; Kredi kartı sahibi Bankanın chargeback ( ters işlem ibrazı) işlemini yapmasıdır.
Uluslararası ödeme kuruluşlarının şartları arasında yer alan ve kart kullanıcısını korumayı amaçlayan kuraldır. Kredi kartı hamilleri, gerçekleştirmiş oldukları işlemler karşısında iş yeri ile sorun yaşarsa veya kendisi tarafından gerçekleştirilmemiş işlemler olduğunu tespit ederlerse; bu işlemlerle ilgili olarak kartı veren bankaya harcama itirazı (chargeback) başvurusunda bulunma hakkına sahiptir
. Bu işleme “ters ibraz” denir. Bu itiraz ilk olarak kart sahibi tarafından kartının ait olduğu bankaya yapılır ve banka tarafından işlemin yapıldığı iş yerine bu talep iletilir. İlgili banka da iş yerinden itiraza konu olan işlem ile ilgili detayları talep eder. Talep edilen detayların yetersiz olması durumunda kart sahibi haklı bulunursa, itiraz edilen işlem tutarı iş yeri bankası tarafından ilgili iş yerinden tahsil edilir ve kartın ait olduğu bankaya aktarılır. Bankalar tüm bu işlemlerde kart kuruluşlarının kurallarına uymak zorundadırlar. Uygulanan prosedür, belirli bankalara ya da sadece Türk bankalarına uygulanan bir prosedür değildir. Kart kuruluşlarının kurallarının geçerli olduğu her yerde (Uluslararası) itiraz şekli aynıdır.
Ters İbrazın genel kuralları aşağıdaki gibidir. Ters ibraz ile kart kullanıcısı, kartından yapılan ödemeyi, bankası aracılığıyla geri almayı amaçlar. Basit anlatımla işleyiş şu şekildedir
Kart sahibi, bankasına başvurur,
Kart sahibinin bankası, ödeme çeken kişinin bankasına başvurur,
Ödeme çekenin bankası, ödeme çekenden satışla ilgili bilgi ve belgeleri ister,
Bilgi ve belgelerin, satışı ispatlamaya yeterli olmaması halinde ödeme çekenin bankası ödemeyi, kart sahibinin bankasına iade eder,
Kart sahibinin bankası, ödeme meblağını kart sahibinin hesabına aktarır.
Kart sahibinin ödemesini geri talep etmesi için genelde şu sebepler ortaya çıkmaktadır:
Kartın çalınmış ve yetkisiz kullanılmış olması,
Ödeme onayı verilmemiş olması,
Satın alınan ürünün hasarlı olması, geç teslim edilmesi ya da hiç teslim edilmemesi,
Satın alınan ürünün, ilgisiz bir kişiye teslim edilmesi;
Yukarıda belirttiğim kuralların yanında; Türkiye de işlem yapan tüketicilerin, mal ve ürünün teslim edilmediğini kanıtlayabilmeleri için, alışveriş esnasında, sitede belirtilen, kargo ( gönderme ) tarihinin ekran görüntüsü alınmalıdır. Özellikle, ulaşılabilen satıcıların oyalamaları ile zaman kaybedilmemeli; sitede belirtilen kargo tarihinden sonra en fazla 15 gün içerisinde, kartı düzenleyen Bankaya müracaat edilmelidir.
6502 Sayılı Tüketiciyi Koruma Kanunu’ da; tüketicinin ağır kusurlu olmadığı hallerde; Tüketiciyi korumaktadır. Ancak; satın alınan ürünün tüketiciye gelmemesi, özel bir durumdur. Dolandırma amaçlı olarak yapılan bu işlemlerde, satıcı görünümlü dolandırıcıdan çözüm de beklenemez.
Bu nedenlerle;
Eğer satıcı görünümlü dolandırıcı bir alışveriş sitelerinden birindeyse, mevzuatta düzenleme yapılarak, satılan mal ve ürünün tesliminden alışveriş siteleri de sorumlu tutulmalıdır.
Satın alınıp; tüketiciye teslim edilmeyen mallar nedeniyle; chargeback ( ters ibraz) kuralları gereği; Bankaların işlem bedelini tüketicin kredi kartı hesabına iade etmesi zorunluluktur.
Yargıtayın görüşü de bu doğrultudadır. Bankalar, ödeme süresi nedeniyle burada herhangi bir zarara uğramayacaklardır. Ayrıca Bankalara, satıcı görünümlü dolandırıcıları, şüpheli işlemden ihbar zorunluluğu olduklarını da anımsatan; BDDK tarafından bir uyarı gönderilmelidir.