İkinci el araba piyasası için hükümet düğmeye bastı! Peş peşe adımlar atıldı
İkinci el araba piyasasıyla ilgili hükümet harekete geçti. İkinci el araç piyasasında fahiş fiyat artışının önüne geçmek için ilan siteleri bazında yeni bir adım atıldı. Buna göre ikinci el araçların fiyatları ilan sitelerinde liste fiyatlarından pahalı olamayacak. Kuralı ihlal edenlere 300 bin lira ceza kesilecek. Ancak satıcılar mevcut ilanlardaki fiyatlardan ‘sıfır’ları atarak yine faaliyetlerine devam ediyor. Sektör temsilcileri ise ilanda düşük fiyat verilip, müşteri galeriye gelince yine yüksek fiyat istenebileceğini söylüyor. Bakanlık son açıklamasında düzenlemenin etrafından dolananların da cezalara tabii olacağını belirtti. İşte ikinci el araba piyasasıyla ilgili tüm detaylar...
İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticaretinin Düzenlenmesi Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler dünkü Resmi Gazete’de yayımlanarak 15 Temmuz 2023’ten itibaren yürürlüğe girecek. Buna göre yönetmeliğe eklenen geçici maddeyle, ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanması ‘ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti’ kabul edilecek.
Hürriyet'ten Aysel Alp'in haberine göre; ikinci el motorlu kara taşıtları, liste fiyatlarının üzerinde bir fiyattan 1 Ocak 2024’e kadar ilan yoluyla satılamayacak. Bu tür ilan vermek isteyen şahıslar veya şirketler, ilan siteleri tarafından uyarılacak. Siteler, bu ilanlara ilişkin tüm bilgileri Ticaret Bakanlığı’na bildirmekle yükümlü olacak.
Bakanlık, bu araçların sınıfını, markasını, tipini, cinsini, model yılını ve aksesuar ve/veya donanım eklenmesi halinde, üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerine eklenebilecek azami tutar veya oranı belirleyebilecek.
Konuya ilişkin bakanlık açıklamasında son dönemlerde arz talep dengesini bozacak şekilde oluşan stokçuluk ve haksız uygulamaların ve bunlarla bağlantılı fahiş fiyat artışının önüne geçmek üzere yeni bir adım atıldığı vurgulandı.
Yönetmelik değişikliğinin tüketici mağduriyetinin önüne geçmek üzere tüm gerçek ve tüzel kişilerin gerek bireysel, gerekse ticari ilanlarını kapsadığı, ilan başına 300 bin TL’ye varan miktarda para cezası uygulanacağı vurgulanan açıklama özetle şöyle devam etti:
KARARLILIKLA SÜRECEK
“1 Ocak 2024’e kadar uzatılan 6 ay-6 bin kilometre pazarlama ve satış kısıtlamasına aykırılıklar noterlikler nezdinde engelleniyor. Gerçek ve tüzel kişilerin ikinci el motorlu kara taşıtı satış kayıtları mercek altına alındı.
2023 yılı içinde yetki belgesi olmadan, 3’ten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı yapan bireysel ve kurumsal satıcılar tespit edilmiş olup, bu satıcılardan söz konusu satışlara ilişkin savunmaları talep edilmektedir. Denetimlerimiz ve müeyyideler ülke genelinde tam bir kararlılıkla devam etmektedir.”
‘İLANDA DÜŞÜK GALERİDE YÜKSEK FİYAT’
Sektör yetkilileri, bu yasağın ilan fiyatı düşük tutularak aşılabileceğini belirterek, “Mesela bir ilan sitesine 1 milyonluk araba için 800 bin liralık liste fiyatı üzerinden çıkılır.
Alıcı telefon açtığında ya da yüz yüze görüşmeye çağrıldığında ise asıl istenen fiyat konuşulur. Noterde işlem liste fiyatı üzerinden yapılır, fahiş artış kısmı ise elden ödenir” dediler. Sektör uzmanları, hileli satışların durdurulması için ayakçıların yani eş, dost üzerinden yapılan satışların bitirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
6 bin kilometre, 6 ay satış yasağı yerine; 15 bin kilometreye kadar 1 yıl satış yasağı getirilmesini; km kontrolünün de muayene istasyonlarından belge alma zorunluluğuyla bitirilebileceğini önerdiler.
SIFIR ATANLARA DA MÜDAHALE GELDİ
9 Düzenleme açıklandıktan saatler sonra liste fiyatından daha pahalı olarak ilana çıkılan ikinci el araçlarda yine pratik bir yöntem bulundu. Mevcut ilanlardan sondaki sıfırlar atıldı. Yani 1 milyon 200 bin liraya ilana verilen bir Otomobil için fiyat 1.020 lira şeklinde güncellendi. Aynı şekilde 720 bin lira olan ilanlarda da 72 bin lira yazıldığı görüldü.
ONLARA DA PARA CEZASI
* Bakanlık akşam saatlerinde yaptığı yeni açıklama ile düzenlemenin etrafından dolaşanları işaret etti ve başta fiyat bölümlerinde ‘sıfır’ atılarak girilen ilanlar olmak üzere bu şekildeki tüm girişimlerin cezaya tabii olduğunu açıkladı.
Bakanlık ayrıca tüm kural dışı ilanların kendilerine ulaştığını, platformlarla ilan girişleri için görüşüldüğü ve bu konudaki tüm bilgilendirmelerin ve uyarıların yapıldığını bildirdi.
* Düzenleme sadece Ilan yoluyla satılan İkinci El araçları kapsıyor. İlan platformlarıyla yapılan bir koordinasyona işaret ediyor. Bu durumda, satıcı ile alıcı telefonla anlaşırsa aracı sıfır kilometre ilan fiyatının üzerinde satabilir.
Düzenleme sonrası ilan platformlarına aracı sıfır km fiyatının altına koyan bir satıcının ilana “Detaylar telefonda konuşulacaktır” şeklinde koyduğu ikinci el araçlar görülebilir.
* İkinci elde ilanlar genellikle daha önce aynı araç için konulan fiyatlar karşılaştırılarak verildiği için düzenleme bu anlamda bir fren görevi gerçekleştirebilir.
300 BİN LİRA CEZA KESİLECEK
Öte yandan bakanlıktan yapılan açıklamada, şu ifadeler kullanıldı: "Hem tüketiciyi aldatıcı ve yanıltıcı hem de gerçeklik taşımayan bu nitelikteki ilanlar da söz konusu ilan kısıtlaması kapsamında değerlendirilecek ve bu ilanları verenler hakkında Bakanlığımızca idari para cezası uygulanabilecektir."
Bakanlıktan konuya ilişkin yapılan açıklamanın tamamı şöyle:
"Kamuoyunun malumları olduğu üzere, 6.7.2023 tarihinde İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte değişikliğe gidilerek, ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanmasına 1 Ocak 2024 tarihine kadar kısıtlama getirilmiştir. Bu düzenlemeye aykırı her bir ilan, Bakanlığımızca ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edilecek ve bu ilanları verenler hakkında ilan başına 300 bin TL'ye kadar idari para cezası uygulanabilecektir.
Ancak, düzenlemenin yayımlanmasıyla birlikte, ilan sitelerinde taşıt ilan fiyatlarının sıfır atılarak girildiği veyahut güncellendiği tespit edilmiştir. Ayrıca, bu nitelikteki ilanlara ilişkin sosyal medyada yer alan haberler Bakanlığımıza ulaşmaktadır.
Söz konusu düzenlemeyi dolanmak amacıyla hem tüketiciyi aldatıcı ve yanıltıcı hem de gerçeklik taşımayan bu nitelikteki ilanlar da söz konusu ilan kısıtlaması kapsamında değerlendirilecek ve bu ilanları verenler hakkında Bakanlığımızca idari para cezası uygulanabilecektir. Bu kapsamda, Bakanlığımızca, ilan platformlarıyla görüşmeler yapılmış ve ilan girişlerinde üyelerinin bu kısıtlama kapsamında uyarılması ile bu hususta gerekli tüm tedbirlerin alınması konusunda uyarılarda bulunulmuştur.
Bakanlığımızca otomotiv sektöründe gerçekleşen stokçuluk eylemleri ve fahiş fiyat uygulamalarıyla mücadele kapsamında, tüketici mağduriyetlerine sebep olan uygulamaları ortadan kaldırmak adına her türlü ilave tedbirin alınmasına devam edilecektir. Kamuoyuna saygıyla duyurulur."