1 Mayıs ne zaman resmi tatil oldu ve bayram ilan edildi? 1 Mayıs'ı kutlama yasağı ne zaman bitti, 1 Mayıs ne zaman işçi bayramı olarak kutlanmaya başladı?
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü bu yıl çarşamba gününe denk geliyor. Resmi tatil olarak kabul edilen 1 Mayıs İşçi ve Emekçi Bayramında kamu kurumları, bankalar ve bazı kuruluşlar 1 gün süreyle çalışmayacak. 1 Mayıs kutlamaları için hazırlıklar devam ederken 1 Mayıs ne zaman resmi tatil oldu, 1 Mayıs ne zaman bayram ilan edildi, İşçi Bayramı ne zaman, hangi olaydan sonra yasaklandı? Gibi sorulara yanıt aranmaya başlandı. İşte resmi tatil olarak kutlanan 1 Mayıs’ın bayram ilan edilip resmi tatil takvimine eklenmesinin hikayesi…
ABD'de işçilerin günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için 1884'te başlattığı mücadele, 1886'da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp küresel bir nitelik kazandı. Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatının 1889'daki Paris Kongresi'nde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı. ABD'li sendikacıların önerisi üzerine o gün "1 Mayıs" olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında "Emek Bayramı", "İşçi Bayramı" ve "1 Mayıs Bayramı" gibi adlarla kutlanmaya başlandı. Türkiye’de de büyük coşkuyla kutlanan 1 Mayıs 12 Eylül askeri darbesinin ardından bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlamalar yasaklandı. Peki, 1 Mayıs İşçi Bayramını kutlama yasağı ne zaman kalktı, 1 Mayıs ne zaman resmi tatil oldu? Yasak sonrası bayram olarak ne zaman kutlanmaya başlandı?
1 MAYIS NE ZAMAN RESMİ TATİL OLDU?
İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş duvar ustaları ve inşaat işçileri yoğun çalışma süresinin günlük 8 saate düşürülmesi talebinde bulunarak iş bıraktı. İşçiler, taleplerini dile getirmek için 21 Nisan'da 1856'da Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar yürüdü.
Avustralya'nın ardından ABD'deki işçiler de 1884'te işverenlerden çalışma saatlerini azaltmalarını talep etti. ABD'de günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için başlatılan mücadele, 1886'da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp küresel nitelik kazandı.
Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın 1889'daki Paris Kongresi'nde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı. ABD'li sendikacıların önerisi üzerine o gün "1 Mayıs" olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında "Emek Bayramı", "İşçi Bayramı" ve "1 Mayıs Bayramı" gibi adlarla kutlanmaya başlandı.
Osmanlı'da 1 Mayıs ilk kez 1911'de Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçileri tarafından kutlandı. İstanbul'daki ilk kutlama ise 1912 yılında yapıldı. Osmanlı'nın ardından 1922'de Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkisi çerçevesinde 1 Mayıs Ankara'da İşçi Bayramı olarak kutlandı. Resmi olarak kutlanması ise ilk kez 1 Mayıs 1923'te oldu.
Taksim Meydanı'nda 1977'de düzenlenen 1 Mayıs programı, üzücü olaylara sahne oldu. Mitingde, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında açılan ateşle 37 kişi yaşamını yitirirken, yüzlerce kişi yaralandı. Bu olay da gerekçe gösterilerek 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs, bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlamalar yasaklandı.
1 Mayıs, yıllar sonra 2009'da "Emek ve Dayanışma Günü" adıyla tekrar resmi tatil ilan edildi.