Frigorifik çözüm

Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi, yaş meyve-sebzede tedarik zincirinde yüzde 25-30’a ulaşan firenin düşürülmesi için sektöre ilişkin bazı yeni standartlar belirlerken bunların zorunlu olarak uygulanması ve bu geçiş sürecine ilişkin de bazı kararlar aldı.

Komitenin sekreteryasını yürüten Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan açıklamada Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek başkanlığında yapılan toplantıda yaş meyve-sebze arz zincirine ilişkin yapısal konuların yanı sıra hayvancılıkta yem maliyetleri, hayvancılık destekleme programları ve lisanslı depo kullanım modellerine ilişkin hususların değerlendirildiği belirtildi.

Nakliye iyileştirilecek

Hükümet enflasyondaki yüksek seyrin ana nedenlerinden biri olan gıda fiyatlarını düşürmek üzere son dönemde çeşitli adımlar atıyor. Bu çerçevede enflasyonda gıda kanalı ile gelen baskıyı sınırlamak adına gıda sektöründe fiyat artışlarına neden olan aracılık maliyetlerinin ve kayıp/kaçak oranının düşürülmesini içeren tedbirlerin de yer aldığı açözümler aranıyor. Bu kapsamda komitede yaş meyve-sebze tedarik zincirinde ortalamada yüzde 25-30 seviyelerinde olan fire oranlarını en aza indirmek ve lojistik süreçlerin genel kalitesini artırmak amacıyla tedbirler müzakere edildi. Açıklamada alınan kararlara ilişkin şöyle denildi:

“Bu çerçevede, ürünlerin hasat sonrasında uluslararası normlara uygun tek ve çok kullanımlık ambalajlarla paketlenmesi, nakliye süreçlerinin iyileştirilmesi amacıyla frigorifik (soğutuculu) araçlarla taşınması ve perakende satış noktalarında soğutuculu reyonlarda sergilenmesi hususlarında yeni standartlar belirlendi.”

Maliyetin % 60’ı yem ucuzlarsa et de ucuzlar

Komite et üretim maliyetlerinin yaklaşık yüzde 60’ını oluşturan yem maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla çeşitli yem hammaddelerine ilişkin gümrük vergilerinde düzenleme yapılmasına karar verdi. Bu alanda yapısal olarak ise hayvancılık teşvik ve desteklerinin etkinliğini artıracak tedbir önerileri görüşüldü. Toplantıda görüşülen bir diğer konu lisanslı depoculuk uygulamalarına ve muhtelif depo kullanım modellerine ilişkin hususların müzakeresi oldu. Toplantıda alınan kararların bazıları şöyle:

- Toptancı hallerinin modernizasyonuna ilişkin çalışmalarda gelinen aşama değerlendirilmiş ve atılması planlanan adımlar hakkında Komiteye bilgi sunulmuş olup, kritik hususların karara bağlanması amacıyla takip eden ilk komite toplantısının bu gündemle gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı.

- Et üretim maliyetlerinin yaklaşık yüzde 60’ını oluşturan yem maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla çeşitli yem hammaddelerine ilişkin gümrük vergilerinde düzenleme yapılmasına karar verildi.

- Hayvancılık teşvik ve desteklerinin etkinliğini artıracak tedbir önerileri görüşüldü.

- Lisanslı depoculuk uygulamalarına ve muhtelif depo kullanım modellerine ilişkin hususlar müzakere edildi.

Soğutucu taktırmak 35 bin TL

Yaş sebze ve meyvenin tüketiciye ulaşırken yolda uğradığı firenin önüne geçilmesi için tartışılan soğutucu sistemlerin maliyeti oldukça yüksek.

Bu kapsamda araçlara takılacak soğutucu ekipmanlarda sektördeki ortalama fiyatlar, aracın dorsesinin hacmine göre 1.100 eurodan başlıyor ve 5 bin euroya kadar çıkıyor.

Kamyoneti ile taşımacılık yapanlar zorunluluk halinde aracını dönüştürmek isterse en az 4 bin 500 lira + KDV ödemek zorunda. Kamyon ve tırlarda ise dönüşümün maliyeti 5 bin euroya kadar çıkıyor.

Üstelik dönüşüm maliyeti sadece bununla sınırlı kalmıyor. Kabin yalıtımı için ödenecek ücretler ise yine aracın büyüklüğü ve işlevine göre 5 bin lira ile 15 bin lira arasında değişiyor.

Yani bir tırın frigofirik hale dönüşmesi için maliyet 35 bin liradan daha az değil. Bu da zaten navlun fiyatlarının düşüklüğü yüzünden sıkıntılı günler geçiren kamyoncular için katlanılması bir hayli zor bir maliyet.