Emekli olmayanın maaşı düşer!
Milyonlarca çalışan ne zaman emekli olacağını, emekli olduğunda ne kadar maaş alacağını merak ediyor. Prim günü dolan ancak emeklilik yaşını beklediği için çalışmaya devam edenlerin ise bazı durumlarda alacağı emekli maaşı yükselirken bazı durumlarda ise maaşı düşüyor.
Özellikle uzun süre çalışanlar ne zaman emekli olacağını, emeklilik koşullarını araştırıyor. Özel durumlara göre değişen emeklilik koşullarında kişler kendi durumları ile ilgili net bilgiye ulaşmakta zorlanıyor. Hürriyet'ten Noyan Doğan bugünkü köşesinde emeklilik süreçlerini merak edenlerin sorularını yanıtladı. İşte o sorular ve yanıtları...
Soru: 7200 gün primim var, akciğerden 3 defa ameliyat oldum. Beden gücüyle çalışamıyorum. Nasıl emekli olurum? Aytekin Acar
Cevap: Hastalık nedeniyle çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmeniz halinde emekliliğe hak kazanırsınız. Aylık bağlanabilmesi için de sigortalının en az 10 yıl çalışmış olması, toplam 1800 gün prim ödemesi gerekiyor. Hastanelerden ya da sağlık kuruluşlarından alacağınız maluliyete ilişkin rapor malul sayılmak için yeterli değil. Meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiğinin SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekiyor ki, maaş bağlanabilsin. Bunun için de SGK’ya başvurmanız gerekiyor.
EMEKLİ OLMAYANIN MAAŞI DÜŞER
Soru: 22 yıl bir şirkette bölge müdürü olarak çalıştım. Prim ödemelerim tavandan yatırıldı. Emeklilik prim günüm doldu ancak emekli olmama yaştan dolayı 5 yıl var. Şu an bir yerde sigortalı olarak çalışmaya başlasam ve primlerim tavandan yatmasa emekli aylığım düşüyor mu ya da primlerimin kaç liradan yatarsa emekli aylığım düşmüyor? Seçil Aktaş
Cevap: Asgari ücret ve asgari ücretin biraz üzerinde maaşla çalışanlar emekli olmayıp çalışmaya devam ederlerse ileride alacakları emekli maaşları aylık bir-iki lira düşer. Tavandan prim ödeyenler ya da daha üzeri prim ödeyenler ise çalışmaya devam ederlerse maaşları her ay 10 lira ile 20 lira arasında yükselir.
BABANIZDAN MAAŞ BAĞLANMAZ
Soru: SSK emeklisiyim. Eşimden boşandım. Babam 1993 yılında vefat etti, SSK emeklisiydi. Annem ve ablam babamın maaşını alıyor. Ben de alabilir miyim? Fatma Taş
Cevap: Babanızın maaşından yararlanabilmek için sizin de çalışmıyor ya da emekli aylığı almıyor olmanız gerekiyor. Bu şartlarda babanızdan size maaş bağlanmaz.
KISMİ EMEKLİLİK KOŞULLARA BAĞLI
Soru: Annem 1968 doğumlu. Bağ-Kur olarak başlangıç tarihi 01.11.2000 tarihindedir. Terk tarihi 30.07.2016 tarihindedir. Hizmet süresi 15 yıl 9 aydır. Ne zaman emekli olabilir? Turgay Kadife
Cevap: 1.10.1999 ile 30.4.2008 tarihi arasında ilk defa sigortalılığı başlayan kadın Bağ-Kurlu’lar 9000 gün (25 yıl) sigorta primi ödemiş olması ve 58 yaşını doldurmuş olması halinde emekliliğe hak kazanıyor. Bu şartlarda annenizin prim gün sayısı 5.670 gün. 9000 güne tamamlamak için 3.300 gün daha prim gün sayısı gerekiyor ve emekli olacağı yaş da 58. Bu şartlarda anneniz 3.300 gün daha prim öderse 58 yaşına geldiğinden emekli olabilir. Ancak bir başka alternatif de 5.400 prim gün sayısını doldurup, 60 yaşını tamamlayanlar kısmi emekli olabiliyor. Bu şartlarda da anneniz 5400 prim gün sayısını doldurduğundan 60 yaşını bekleyip, kısmi emekli olabilir.
PRİM İNDİRİMİNDEN YARARLANAMAZSINIZ
Soru: İsteğe bağlı sigorta primi ödemelerinde %5 düzenli ödeme indirimi mevcut mudur? Fatih Işıdı
Cevap: SGK primlerini düzenli olarak ödeyen işletmeler çalışanlarının sigorta primlerini 5 puan indirimli ödüyorlar. Ancak herhangi bir işyerinde çalışmayanların kendi sigortasını ödeyerek emekli olabildikleri isteğe bağlı sigortalılıkta prim ödemelerinde herhangi bir indirim söz konusu değil.
TEMMUZ'DA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: Kamuda çalışan 42 yıllık isçiyim. Emekli maaşı uygulamasında 4.500 TL emekli maaşı hesaplanan bir kişi büyümenin yüzde 30’u baz alınır deniyor. Şu an ekside olduğuna göre ocak ya da şubat ayında mı yoksa temmuz ayında mı emekli olursam daha yüksek maaş bağlanır? Mümtaz Akbostancı
Cevap: Ortalama aylık kazancın, prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı ile çarpılması sonucu emekli aylığı tutarı belirleniyor. Ortalama aylık kazanç da dönemsel tüketici enflasyonuna göre hesaplanıyor ve büyüme hızının yüzde 30’u üzerine ekleniyor. Ayrıca belirlenen emekli maaşı geçmiş enflasyon oranında artırılıyor. Bu şartlarda dönemsel olarak bakarsak temmuz ayında emekliliğinizi istemek daha avantajlı gözüküyor.
SGK'DAN TOPLU ÖDEME ALABİLİRSİNİZ
Soru: Eşimin 800 günü var, emekli olma şansı yok. Yatan primleri nasıl alabiliriz? Şükrü Sezen
Cevap: Yaş şartı yerine getirilse bile ödenen primler emekli olmaya imkan sağlamıyorsa, bu durumda prim iadesi alınabilir. Bu durumda SGK size toplu ödeme yapabilir. SSK’lı olanlar kendi adlarına yatırılan işçi payını iade alabilirler. Sağlık primleri iade edilmez. Bağ-Kurlular ise malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primlerini iade alabilirler.
