Gazete Vatan Logo

Dört çocuktan biri Tip 2 diyabet

Son yıllarda çocuklarda Tip 2 diyabetin hızla artmasına dikkat çeken Dr. Şirin Seçkin, “İleri yaşlarda görülen bazı sağlık sorunlarına artık çocukluk çağında da rastlar olduk. Bunda ebeveynlerin beslenme konusundaki hatalarının payı büyük” diyor.

Dört çocuktan biri Tip 2 diyabet

Sağlıklı beslenmeyle ilgili bilgilerimiz sürekli gelişiyor, değişiyor. Ebeveynler bilinçlendikçe beslenmeyle ilgili yanlış yapmaktan daha fazla korkar oldu. Ama bir yandan da çocuklarda obezite, diyabet gibi sorunlar artıyor. Nerede hata yapıyoruz? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şirin Seçkin, 25 yıllık tecrübesiyle kaleme aldığı ‘0-2 yaş Doğru Beslenme’ adlı kitabında anne-babaların kafasındaki tüm sorulara güncel ve bilimsel yanıtlar veriyor.

Beslenmeyle ilgili o kadar farklı ve çelişik bilgiye maruz kalıyoruz ki ebeveynler nasıl bir yol izlemeli?

Mesleğe başladığım yıllarda, çocukların ne yiyip ne yememesi gerektiği, miktar ve saat düzeni, hatta yemek tarifleri bile doktorlar tarafından belirleniyordu. Günümüzde ise çocuğa ayrı yemek yapmak yerine ailenin yediklerinden ve aileyle beraber yemesi öneriliyor. Evde yemek hazırlamak, hep beraber bir sofrada yemek çok önemli. Hatta alışverişe beraber gidip doğal ve sağlıklı besinleri seçmek bile çocuğun doğru beslenme alışkanlıklarının oturması için zemin hazırlıyor.

Haberin Devamı

“Hayatın ilk 2 yılı yaşam boyu sürecek beslenme alışkanlıklarını belirler” diyorsunuz...

Kesinlikle. Bebeklerin ağız tadı daha anne karnındayken programlanmaya başlar. Bebeğin ileriki yaşlarında annenin hamilikte yediği besinlere düşkün olduğunu görmekteyiz. İlk 4 yılda edindiğimiz beslenme alışkanlıkları hayat boyu devam eder. Bu nedenle ilk 4 yılda mutlaka evde pişen, çeşitli yemekler öneriyoruz. Kural olarak çocuğumuzda görmeyi istemediğimiz şeyleri en başından alışkanlığa dönüşmeden önlemeliyiz. Örneğin ‘Arada gofret yediriyorum’ bir müddet sonra her gün bir dilim gofret hakkına dönüşür. Başlangıçtan itibaren sebze ağırlıklı, işlem görmemiş gıdalarla beslemek, bunları yemediği zaman da başka seçenekler sunmamak önemli.

Pilav, patates kızartması gibi yiyeceklere düşkünlüğü önlemenin bir yolu var mı?

Yemek yeme alışkanlıkları büyük ölçüde ilk 1 yaşta gelişir. Aile farklı besinler yedirirse bebek büyüdüğü zaman seçici olmaz. Çocuklarda 1 yaşından 4 yaşına kadar yeni besinlere ayak direme ve hep aynı tarz beslenme dönemi görülür. Bu dönemde yeni tatlardan kaçınır. 4-6 ay rasında ise tattırılan tüm besinleri kolaylıkla kabullenirler. Bu nedenle 1.5 yaşına gelene kadar mümkün olduğu kadar farklı besinlere alıştırılmış olmalı.

Haberin Devamı

Mevsimine uygun meyve-sebze yedirin

Bebek ve çocuk beslenmesinde yapılan en büyük hatalar neler?
Bebek beslenmesinde önemli yer tutan un ya da nişastadan hazırlanan muhallebiler, hazır kaşık mamaları, bebek bisküvileri, şekerli gıdalar, makarna, pilav, ekmek gibi hamur işleri zararlı. İlerleyen yaşlarda obeziteye ve Tip 2 diyabete zemin hazırlıyor bu tip mamalar. Bebeğe mutlaka mevsimine uygun ve yerel sebze ve meyvelerle mama hazırlanmalı. Abur cubur ya da fast food beslenmenin sonuçları ürkütücü. Her 4 çocuktan biri 4 dört yaşına geldiğinde Tip 2 şeker sayılabilecek düzeyde insülin direnci geliştiriyor. Obezite, hipertansiyon gibi bazı sağlık sorunlarını artık çocukluk çağında görüyoruz. Günümüzün çocukları sürekli bilgisayar karşısında vakit geçiriyorlar. Bunlar maalesef diyabetin birinci nedeni.
Şekerin sınırı ne olmalı?
İlk 1 yıl bebeklere kesinlikle şeker ve şekerli gıdalar verilmemeli. Bu süre mümkün olabildiğince uzatılmalı. Şekeri bir zehir olarak kabul edebiliriz. Çoğu hastalığın kökeninde şeker yatar. Eve şeker içeren gıdalar girmemeli.
İnek sütünün alerjen olduğu söyleniyor. Çocuklar süt içebilir mi?
Günümüzde hayvanlar suni yemlerle besleniyor, serbest gezip otlayamıyor. Antibiyotikle, çabuk büyümeleri için hormonla dolduruluyor. Haliyle besleyici olmaktan uzak ve alerjen. İster inek ister keçi sütü insan yavrusuna çok uygun değil. İçerisindeki kazein çeşitli kronik hastalıklara yol açabiliyor. Bebeklikten çıkınca süt ihtiyacı kalmaz. Doğrudan içirmek yerine mayalayıp, ekşitip yoğurt, çökelek haline getirip yedirmek daha sağlıklı.

Haberin Devamı

Ailece sofraya oturun
En iyisi ailenin hep beraber sofraya oturması, sofra öncesi bebeğin karnının bir miktar anne sütü ya da biberon mamasıyla doyurulması, sofradayken de bebeğin önüne yumuşak ve olgun avokado, muz, lor peyniri, zeytinyağlı kabak parçası gibi besinlerin konulması, bebek yavaş yavaş büyükleri seyrederek yiyecekleri önce tutar mıncıklar sonra ağzına götürmeyi tadına bakmayı öğrenir.
Çocuğunuz sebze yemiyorsa ne yapmalı?

Haberin Devamı

Sebze yemeyi sevmiyorsa yeterince denenmemiş olabilirsiniz. Sevmediği bir sebzeyi aç iken, en az 7-8 kez farklı pişirme tekniğiyle hazırlayarak farklı zamanlarda denemeniz gerekir.

Bebeğinizi asla kaşıkla beslemeyin
Bebek asla kaşıkla yatar pozisyonda beslenmemeli. Mama solunum yoluna kaçarak boğulmalara yol açabilir. Bebeğinizi kendi eliyle yemeğe yönlendirin. Böylece ne kadar yiyeceğini, nerde doyduğunu anlar.
Gutene dikkat!
Gluten hassasiyeti çocuklar için de dikkat edilmesi gereken bir durum mu?
1 yaşın altındaki bebeklere glüteni tamamen kısıtlamak ileriki yaşlarda daha çok tahammülsüzlüğe yol açıyor. Hiç vermemek yerine az vermek, mümkün olduğu kadar evde hazırlamak, genetiğiyle oynanmamış buğday, karabuğday, siyes, gibi alternatiflere yönelmek gerek. Ekşi maya kullanmak ya da pişirmeden önce birkaç gün suda bekletmek doğru olur.