Tanrı insanda kötü bir gün geçirmiş olmalı” demiş ve bunu desteler biçimde, hikayeleri ve romanlarında mercek altına aldığı, toplumdaki karanlığın sıradanlaşmışlığını gözler önüne seren bir yazar Kafka... 20’inci yüzyılın en önemlilerinden biri... Eserlerinde insanın aslında ne denli zavallı olduğunu vurgulayan, okuyucuya dünyanın zalimliğini oldukça sakin bir dille göstermeyi başaran, modern dünya edebiyatının ikonik ve özgün yazarı Kafka’nın geçtiğimiz gün doğum günüydü. Ben de bu vesile ile onun “Dava”sına değinmek istiyorum...
Onun ruhuyla buluşmuş!
Kitaba değil de, sinemaya yepyeni bakış açıları sunmuş Orson Welles’in uyarladığı 1962 yapımı siyah-beyaz filme... Welles’in “en beğendiğim filmim” dediği “Dava”, Kafka’nın ruhuyla buluşmuş bir başyapıt... Avukat Hastler’i canlandıran Welles’in dış sesiyle açılış yapan film, kanun kapısında bekleyen kapıcıyla, esas adamımız Josef K.’nın yıllar süren iletişimsizliğini anlatıyor. Kapıcı, kapıdan geçmesine izin vermiyor ve ölmeden önce adamın tüm hayatı tek bir soruya dönüşüyor... “Her insan kanun kapısından içeri girmek ister. Öyleyken, neden bu kapıdan girmek isteyen benden başka kimse olmadı?...” Kapıcıdan aldığı cevap ise “Senden başka hiç kimse bu kapıdan giremezdi, çünkü bu kapı sadece senin içindi.” oluyor... Filmin sonunda ise bu hikâyenin mantığı ile düşlerin mantığının aynı olduğunu söylüyor avukat... Tekrar tekrar izlenebilecek bir film “Dava”... Her defasında kafa sallayıp sonra hayatın karanlığı içinde kaybolmaya devam edeceğimiz... Bu iki usta isme, Kafka ve Welles’e selamlar...
ALINTILAR
- Bir sürü boş şey arasında adalet kaybolup gidiyor! Ortada hiçbir şey yokken, mahkeme bir suç yaratıyor.
- ”Siz kimsiniz ki? Anlam arıyorken anlamsızlığın âlâsını yapıyorsunuz.”
- ”En üst düzey bir yargıç bile üstlenmiş olduğu bir davada meydana çıkan yozlaşmanın önüne geçemez.”
- ”Yalnızca aptal oldukları için bu denli kendilerinden emin konuşabiliyorlar.”
- ”Zannederim bu yasa sadece sizin kafalarınızın içinde var.”
- ”İnsan bu dünyada otuz yıl yaşamışsa eğer ve benim gibi hep yalnız başına savaşmak zorunda kalmışsa, o zaman beklenmeyen olaylara karşı bağışıklık kazanıyor ve bunlar yüzünden çok sarsılmıyor... Yalnız insanlar hep alışıktır beklenmeyen olaylara”
