Peki ya siz, genç insanlar, benim sonsuz yalnızlığıma yaptığınız bu yolculuktan sizin aklınızda ne kalacak?” diyor, Jean Dominique Bauby, nam-ı diğer Jean-Do sadece tek göz kapağını kırparak yazdığı kitabı “Kelebek ve Dalgıç Giysisi”nde...
Aklımızda kalan, insan azminin umudun bittiği yere kadar değil, varlığımız süresince var olabileceği diyebiliriz bu soruya cevaben... Ve ilaveten aklımızda kalan, hayatı sorgulatan güzel bir kitap ile hoş bir film...
Gerçek anlamda hayata tutunuş!
1997 yılında tam da bugün hayata veda eden Jean-Dominique Bauby dünyaca ünlü dergi Elle’in Fransa baskısının editörlüğünü yapıyordu. Özenilen bir hayata sahipken 1995 yılında ocked-in sendromu adı verilen felç hastalığına yakalanmasıyla her şey tamamen değişti onun için... Korkunç hastalık ona sadece beyni ve işitme duyusunu bırakmıştı, sol gözü dışında bedeninin hiçbir yerini kullanamıyordu... Bauby’nin özyaşamöyküsü olan “Kelebek ve Dalgıç Giysisi” için gerçek anlamda vazgeçmeyişin, hayata tutunuşun inanılmaz öyküsü diyebiliriz...
Fransızcada en çok kullanılan kelimeler bir dil terapisti tarafından düzenleniyor . Harfler tek tek okundukça doğru harfte Jean-Do sol gözünü kırpıyor. Bu şekilde kitap tamamlanıyor. Yani, Bauby kitabı hareket ettirebildiği tek organı olan sol göz kapağını kırparak yazdırıyor...
Kısa 28 bölümden oluşan ve ilk haftada 150.000 satan kitap Mart 1997’de yayımlandı. Kitabın basılmasından 10 gün sonra ise Bauby zaattüre nedeniyle vefat etti.
Jean-Dominique Bauby’nin imkansızı başararak yazdığı kitabının ismi de oldukça manidar. Zihnini özgür bir kelebek, göz kırpışını ise bu kelebeğin kanat çırpışları olarak nitelendiren Jean-Do, bedeninin hareketsizliğini de bir dalgıç kıyafetinin içinde olduğunu hayal ettiği için kitabına “Kelebek ve Dalgıç Giysisi” ismini vermiş...
Bu inanılmaz hikaye elbette sinemaya uyarlanmadan olmazdı ve 2007’de Julian Schnabel tarafından beyazperdeye aktarıldı. Schnabel’e en iyi yönetmen ödülü getiren film yabancı dilde en iyi film ödülü de dahil birçok ödül kazandı.
Jean-Do kitapta diyor ki; “Şimdilik, ağzımda sürekli biriken tükürüğü adam gibi yutabilsem dünyanın en mutlu insanı olabilirdim.”
Benim de diyeceğim şu ki; ölüm yıl dönümü vesilesiyle anımsadığım Bauby’nin iç dünyasında yaşadığı geçmiş hesaplaşmalara, pişmanlıklara kulak verin... Kitabı okumadıysanız okuyun, filmi izlemediyseniz izleyin, Bauby’e göz kırpın...
