Dağlık Karabağ'da son dakika gelişmeleri! İran'da büyük korku Ermenistan'da çöküş...

İRAN'IN ENERJİ RİSKLERİ İran'da yayın yapan muhafazakar Maşrek internet sitesine göre koridorun İran'a yönelik birden fazla negatif jeopolitik etkisi olacak. TÜRKİYE İLE ORTA ASYA ARASINDAKİ TİCARETİN ROTASI DEĞİŞEBİLİR İran günümüzde Türkiye'den Orta Asya'ya giden karayolu ticaretinde kilit öneme sahip. DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞI UMUDU Rusya İmparatorluğu döneminde yapılan demiryolu Ermenistan'ın başkenti Erivan'dan Nahçıvan'a girdikten sonra, Nahçıvan-İran sınırını boydan boya geçip Ermeni koridorundan Azerbaycan'a bağlanıyor. JEOPOLİTİK: TÜRKİYE'NİN KAFKASYA'DA ARTAN ETKİSİTürkiye'nin Güney Kafkasya'da büyüyen rolü ve Rus barış gücünün bölgede konuşlanması İran için alarm zillerini çaldıran diğer nedenler. Paşinyan'dan bir itiraf daha: Gücümüz kalmadıErmenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan karşısında uğradıkları hezimete ilişkin itiraflarda bulundu. Paşinyan, Azerbaycan'la savaşacak gücümüz kalmadığı için anlaşma imzaladım dedi. ASKER SIKINTISI YAŞADIK Paşinyan, sosyal medya hesabı üzerinden halka seslendi. Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'da kazandığı zafere ilişkin itiraflarda bulunan Paşinyan, halkın askere gitmek istemediğini, seferberlik emrine uymadığını bu nedenle asker sıkıntısı yaşandığını vurguladı. Gidenlerin de çatışmaya hazır olmadığını belirtti. Ermenistan Cumhurbaşkanı hükümetin istifa etmesini istedi! Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan, hükümetin istifa etmesi ve geçici teknokrat bir hükümet ile en geç bir yıl içinde ülkede yeni seçimlere gidilmesi gerektiğini söyledi. ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ REFERANDUMU TEKLİFİ Sarkisyan, yeni seçimlere kadar ülkede Anayasa değişikliği için referandum yapılmasını da istedi. Fransız Büyükelçi'den Senatöre çok sert 'Dağlık Karabağ' tepkisiFransa'nın eski Tel Aviv Büyükelçisi Gerard Araud ile Fransa Stratejik ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü (IRIS) Genel Direktör Yardımcısı, siyaset bilimci Didier Billion, Senato'nun Dağlık Karabağ ihtilafı hakkında kabul ettiği kararı savunan Senatör Valerie Boyer'e tepki gösterdi. ''BU SEÇİM ULUSAL ÇIKARLARA KARŞI'' Savaş suçlarının ve 1915 olaylarının kınanması gerektiğini ileri süren Boyer, Türkiye'nin Senato'nun söz konusu kararına tepki gösterdiğine ilişkin bir Fransız gazetesinin haberinin görselini paylaştı. AGİT MİNSK GRUBU EŞ BAŞKANI FRANSA TARAFSIZLIĞINI KAYBETTİ! Azerbaycan ile Ermenistan arasında imzalanan ateşkes anlaşmasında, Dağlık Karabağ'ın statüsünü belirten bir unsur bulunmuyor. Ayrıca Birleşmiş Milletlere (BM) göre, Dağlık Karabağ Azerbaycan toprağı olarak kabul ediliyor. Ermeni güçlerin ilk hedeflerinden biri olmuştuErmenistan sınırında bulunan Laçın ili, Dağlık Karabağ'la Ermenistan arasında tek yol olan ve Laçın koridoru diye isimlendirilen yolun stratejik önemi dolayısıyla 1990'lı yıllardaki savaşta, Ermeni güçlerin ilk hedeflerinden biri olmuştu. OLAY YARATAN VİDEO Sosyal medyada yayınlanan bir görüntüde ise, Kelbecer'in iadesinden sonra ortaya çıkan yeni sınırda Azerbaycan ve Ermenistan askerleri görülüyor.

Azerbaycan, artık İran sınırındaki topraklarının tamamını kontrol ediyor. Ermenistan ile imzaladığı anlaşma sayesinde Türkiye sınırında yer alan ve ülkenin geri kalanıyla bağlantısı bulunmayan toprağı Nahçıvan ile de bir kara koridoru kurulması sözünü aldı.

BBC Türkçe'de bugün "Azerbaycan ve Nahçıvan arasındaki koridor Tahran'ı endişelendiriyor: Türk ülkeleri arasındaki ticarette kavşak olan İran bu özelliğini yitirebilir" başlıklı çarpıcı bir analiz yayınlandı.

Maşrek bunları altı başlıkta inceledi: Azerbaycan Nahçıvan'a İran üzerinden gönderdiği gazın yüzde 15'ini İran'a komisyon olarak veriyordu.

Türkmenistan'dan başlayıp İran üzerinden Türkiye'ye gitmesi planlanan boru hattı projesi 2017'de maddi anlaşmazlıklar nedeniyle dondurulmuştu. Türkmenistan artık bu gazı Azerbaycan üzerinden de Türkiye'ye ulaştırabilir.

İran'ın Ermenistan'a yönelik boru hattının önemi de azaldı.

ABD destekli Trans-Hazar boru hattı projesi tekrar gündeme gelebilir. Türkmenistan'ın başkenti Türkmenbaşı'ndan Azerbaycan'a uzanacak bu boru hattı, Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye arasındaki mevcut boru hatları üzerinden Avrupa'ya ulaştırılabilir.

İran'dan Avrupa'ya gaz taşıması planlanan boru hattı projesinin önünde daha fazla engel oluşacak.

İran Yol ve Ulaştırma Bakanlığı'nın 2020 verilerine göre, bu yıl koronavirüsün ticaret üzerindeki etkisine rağmen her ay 12 bin civarında Türk kamyonu İran-Türkiye sınırını geçiyor ve bunların önemli bir kısmı Türki cumhuriyetleri ile Afganistan'a gidiyor.

Bu ticaret İran için çok kârlı. Türkiye'den girip Türkmenistan sınırından çıkan bir kamyon, 1.800 kilometrelik bu yol için İran'a yaklaşık 700-800 dolar geçiş ücreti ödüyor. Ermenistan'da açılacak koridor bu trafiği önemli ölçüde azaltabilir.

Bu demiryolu savaş nedeniyle yıllardır atıl durumda.

İran, bu demiryolunun tekrar işler hale gelmesiyle Nahçıvan üzerinden Ermenistan'a demiryoluyla ulaşmayı umuyor. İki ülkenin kara sınırı bulunsa da bu sınırı geçen bir demiryolu hattı bulunmuyordu.

Bu nedenle İran, anlaşmada çıkarına olabilecek nadir şeylerden biri olarak bu demiryolu üzerinden ticaretin artma ihtimalini görüyor.

İran 2018'de Avrasya Ekonomik Birliği ile kapsamlı bir ticaret anlaşması imzalamıştı.

Ermenistan, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan ve Rusya'dan oluşan bu ekonomik birlik ile imzalanan anlaşma 2021'de tamamen yürürlüğe girecek.

Türkiye ise Kars'ı Nahçıvan'a bağlayan yeni bir demiryolu ile, Ermeni koridoru üzerinden Azerbaycan'a ve Orta Asya'ya uzanmayı hedefliyor. İran'da Muhafazakar Tasnim ajansı, Türkiye'nin bu sayede bölgedeki etkisini artırmayı hedeflediğini belirtiyor.

Rusya'yı partneri olarak gören İran bu ikinci olgudan daha az endişe duysa da Tahran'ın Kafkasya'da artan Türk etkisini kabullenmesi kolay değil.

Sarkisyan, Rusya’da bulunan Ermeni toplumu temsilcileri ile yaptığı toplantıda, Ermenistan hükümetine yönelik eleştirilerde bulundu.

Sarkisyan, ülkedeki durumun seçimlerin yapıldığı iki yıl önceki durumdan çok daha farklı olduğuna dikkat çekerek, geçici ulusal birlik hükümeti kurulması ve erken seçim önerisinde bulundu.

Bütün partilerin üzerinde uzlaşacağı teknokrat bir hükümet kurulmasını teklif eden Sarkisyan, bu hükümetin 6 ay ya da 1 yıl çalışarak ülkeyi erken seçime götürebileceğini belirtti.

Ermenistan’da Cumhurbaşkanı ya da Başbakan’ın ülke için önemli kararları tek başına almaması gerektiğini savunan Sarkisyan, "Ülkemizde Anayasa hiç dengeli değil. Parlamento, hükümet ve Cumhurbaşkanlığı arasında denge olmalıdır." diye konuştu.

Ayrıca Sarkisyan, Cumhurbaşkanının şu anda olduğu gibi parlamento tarafından değil, halk oylaması ile seçilmesi gerektiğini ifade etti.

Fransız Senatör Boyer, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Fransız Senatosu, Dağlık Karabağ'ı tanımaktan ve Türkiye ile Azerbaycan'a karşı yaptırım istemekten onur duydu." ifadesini kullandı.

Araud da Twitter hesabından Boyer'e cevap vererek, Senato'nun bu kararıyla Fransa'nın çatışmalarda taraf tutarak arabulucu rolünden çıktığını belirtti. Araud, "Ulusal çıkarlara karşı seçim." ifadesine yer verdi.

Bu tespiti için Araud'a teşekkür eden siyaset bilimci Billion ise "Fransız Senatosunun Dağlık Karabağ hakkındaki oylaması, büyük siyasi hata, uluslararası hukukun bilinmemesi, gerçeklerin çarpıtılması ve maalesef güçsüzlüğün itirafıdır." değerlendirmesinde bulundu.

Senato'da 25 Kasım'da, sözde "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni" tanıyan ve Fransız hükümetine bunu tanıma çağrısında bulunan karar onaylanmıştı.

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Agnes von der Mühll, yaptığı yazılı açıklamada, ülkesinin sözde "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni" tanımadığını belirtmişti.

Fransa, AGİT Minsk Grubu Eş Başkanı ülkelerden biri olarak Dağlık Karabağ sorununda tarafsızlığını yitirmekle ve Ermenistan'a destek vermekle eleştiriliyor.

Ermenistan'a 1992'de işgal ettiği Laçın ilini 28 yıl sonra Azerbaycan'a teslim etmesi için verilen süre bugün doldu.

Savaştan zaferle ayrılan Azerbaycan Ağdam ve Kelbecer'den sonra bugün stratejik önemi yüksek Laçın'ı 28 yıl sonra geri almış oldu.

Hankendi ve Şuşa'nın ardından Ermenistan güçleri, 18 Mayıs'ta ise Laçın'ı işgal etmişti.

Kent merkezi, 1 kasaba ve 125 köyü bulunan Laçın'da, Ermenistan'ın işgalinden önce 65 binden fazla Azerbaycanlı yaşıyordu. Ayrıca işgalden önce Laçın'da Ermeni nüfus bulunmuyordu.

Başkent Bakü'den 450 kilometre mesafede, ülkenin güney batısında, dağlık arazide yerleşen Laçın ilinin kuzeyden Kelbecer, doğudan Hocalı, Şuşa ve Hocavend, güneyden ise Gubadlı illeri ile il sınırı bulunuyor. Laçın'ın batısında ise Ermenistan yer alıyor.

Azerbaycan ordusunun 27 Eylül'de başlattığı operasyonda, 5 kent merkezi, 4 kasaba ve 286 köyün kurtarılması üzerine Ermenistan yenilgiyi kabul etmiş, işgal altındaki Ağdam, Laçın ve Kelbecer illerini de boşaltacağını taahhüt eden anlaşmaya imza atmıştı.

Ermenistan ordusu, 20 Kasım'da Ağdam'dan, 25 Kasım'da da Kelbecer'den çekilmişti.

Dağlık Karabağ'daki 23 noktaya yerleşen Rus barış gücü askerleri hafta sonu trenle Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye geldi, daha sonra Hankendi'ye hareket etti.

Azerbaycan'ın Berde kentindeki istasyonda trenden TIR'lara nakledilen konvoylarda, zırhlı araçlar, özel ekipmanlar ve diğer lojistik teçhizatlar var.

Çatışma hatlarına yerleşen 1960 Rus barış gücü askeri yerleşirken, Şuşa çevresindeki otoyolun üç kilometresi yine Rus ekipler tarafından mayınlardan temizledi.

Mayın aranan yerler arasında, Şuşa'nın girişinde Türk ve Azerbaycan bayraklarının asıldığı tepe de vardı.

Rus Özel Kuvvetler Tıp Birliği ise, dünyada hiçbir ülkenin, hatta Ermenistan'ın bile tanımadığı Dağlık Karabağ'ın başkenti Hankendi'ye bir sahra hastanesi kurdu.

Hastanenin fotoğraflarını yayınlayan Rusya Savunma Bakanlığı, sağlık ekibinin yaklaşık 40 hastaya bakım sağlayabileceği bilgisini verdi.

Rus ekibinde, aralarında askeri cerrahlar, terapistler ve epidemiyologların da yer aldığı 60'tan fazla tıp uzmanı bulunuyor.

Savaştan zaferle ayrılan Azerbaycan Ağdam ve Kelbecer'den sonra bugün stratejik önemi yüksek Laçın'ı 28 yıl sonra geri almış olacak, işgal tarihe gömülecek.

Ermenistan sınır muhafızlarının kontrol noktasına yaklaşık 200 metre mesafede bulunan Azerbaycan askerleri tekbir getiriyor.

Savaştaki hezimet ve ateşkes anlaşması nedeniyle istifa çağrıları yapılan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise, 20 Ekim tarihinde silahların susmasını neden kabul etmediğini açıkladı.

Resmi Facebook sayfasında konuşan Paşinyan, 19 Ekim'de Dağlık Karabağ'ın işgalci lideri Arayik Harutyunyan'ın kendisine savaşı durdurma teklifinde bulunduğunu söyledi. Paşinyan teklifin ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i aradı.

Putin, Ermenistan Başbakanı'na statü meselesini ertelemesini, bölgeleri iade etmesini ve Rus barış güçlerini konuşlandırmasını söyledi.

Paşinyan ve Putin arasındaki temasın ardından Rusya lideri Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'le telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Aliyev Putin'den Şuşa'nın mutlaka iade edilmesini istedi.

Ermenistan Başbakanı Paşinyan, Şuşa şartı nedeniyle ateşkesi reddettiğini aktardı, anlaşmayı kabul etmemesinin Putin'i şaşırttığını da ileri sürdü.