Yaz boyunca ekrana kilitlenen öğrencilerin bundan kurtulması lazım.
Öğrenciler uzun bir tatilin ardından okullu oluyor. Okul sürecinde sorun olacak bir meseleye dikkat çekmek istiyorum, “Ekran bağımlılığı”. Şu devirde her yer adeta ekran ile kaplı bir hale geldiği için, farkında olmasak da ekranlarla hemhal olma durumu var. Biraz da dünyanın gidişatı bizi bu duruma soktu çünkü, dört bir yanımız ekran kuşatması altında. Yetişkinken tanıştığımız sanal dünyayla bugün nasıl sarmaş dolaş olduğumuz hesaba katılırsa, bu icatların içine doğan çocukların ekran aşkına çok da şaşırmamak gerek.
Bağımlılık nerede başlar nerede biter
Anlıyoruz ki çocukları, kendimizi ekrandan uzak tutmak mümkün değil. Peki ama “bağımlılık” sınırı ne, nerde başlar, denge nasıl sağlanır? Bağımlılık dediğimiz; bir şeyin yoksunluğuna katlanamama ve içinde bulunduğu halden vazgeçeme halidir. Ekran bağımlılığını, kişinin iradesiyle ekranı kullanabilme ve kapatma tercihini kullanamama noktası olarak görebiliriz. Yani buradaki kritik nokta vazgeçebilme yetisi. “Sofraya oturuyorum”, “arkadaşımla sohbet ediyorum”, “ders çalışmaya başlıyorum” diyerek ekranı kapatabilmek gerekiyor. Eğer tüm bu etkinliklerde göz durmadan ekrana kayıyorsa, el sürekli bir açıp sosyal medyayı ya da mesajları kontrol etme refleksindeyse, sanal alemle bağ koptuğunda, bilgisayar oyunu bırakıldığında, videolar kapatıldığında, mesajlara ya da bildirimlere göz atılmadığında huzursuzluk, mutsuzluk ve davranış bozukluğu başlıyorsa o zaman ekran bağımlılığı oluşmuş demektir. Bu da tüm bağımlılıklar gibi küçümsenmeyecek bir sorundur. Çok yeni bir bağımlılık türünden söz ettiğimiz için ilerde ne boyutta zarar vereceğini şu anda bilmiyoruz. Afyonu da eskiden Anadolu’da çocukları uyutmak için verirlermiş ve sigarının da ilk yıllarda öldürücü olabileceğini kimse hesap etmemiş! Çalışmak dışında ekran önünde oyalanmanın, çocukların derslerini olumsuz etkilediği bir gerçek. Peki biz aileler bu tehlikeden korunmak için neler yapabiliriz?
- Örnek olmak önemli. Sofraya otururken, gezmeye giderken akıllı telefonları ele almamak ve akşam belirli bir saatte, bireysel ekranlı cihazları bir odada toplamak gerek.
- Çocuklara saatle ilgili sınırlama getirmeli. Steve Jobs’un çocuklarına küçükken iPad ve iPhone kullanmayı yasakladığını unutmayalım.
- Bizim evin kum plajı 10 sene evvel kum - kova oynayan küçük çocuklarla dolardı bugün daha bebek yaşta, konuşmayı tam sökmemiş çocuklar elinde iPad’le şezlongtan kalkmıyor. Annelerin, reklamla, çizgi filmle mama yedirmesi ise bu bağımlılığa atılan en tehlikeli adım.
- Uzmanlara göre 0-18 aylık çocuklar ekranlardan tamamen uzak kalmalı. 18-24 ay ise ekrandan uzak kalmalı ya da çok kısıtlı zaman içinde kalmak şartı ile tanışmalı.
- 2-5 yaş arası en fazla 1 saat ekran karşısında geçirmeli (TV - bilgisayar - telefon hepsi dahil).
