Atıksız lezzetler

Karpuz kabuğundan zeytinyağlı yemek ya da yer fıstığı kabuğundan köfte yapmak hiç aklınıza gelmiş miydi? Peki balık derisinde fırınlanmış sebzeler… Hele atık diye çöpe attığımız bu kabuklardan damak çatlatan bir lezzette tarifler yaratılabileceğini düşünmüş müydünüz! İşte ünlü tasarımcı Gönül Paksoy tüm bunları düşünmüş, üzerinde çalışmış, reçeteleri toparlamış ve yeni kitabı Atıksız Mutfak’ta bir araya getirmiş. Paksoy ‘Atıksız Mutfak’ kitabı ile sürdürülebilir tasarımın bir yansıması olarak atıksız tasarımın mutfağa uygulanmış örnekleriyle yeni reçeteler sunuyor. Kimi zaman mısır kabuğunu, balık derisini, maydanoz sapını, kimi zaman da turp saplarını ve limon kabuğunu kullanarak akıl almaz tatlar yaratıyor. Pişirme ve yeme alışkanlıkları ile çöpe attığımız, vitamin, mineral değerini bilmediğimiz pek çok sebze ve meyvenin kabuğunu, kökünü sofraya değer katan lezzetlere dönüştürüyor.

Mesaj: İsrafı önleyelim

Paksoy’un kitabındaki mesajı da belli: Mutfağımızda israfı önleyelim… Atık ve kayıplarda azalma; çiftçiler, şirketler ve tüketiciler için para kaybının önlenmesi, daha fazla insanın beslenmesi ve iklim, su ve toprak kaynakları üzerindeki baskının azalması demek.

Yerkürenin yüzde 28’i tarım alanı. Ve bu alanın üçte biri çöp tenekesini boyluyor, Yenmemesi ve ziyan olması bir yana, metan gazı salıyor bu atıklar. Karbon dioksit’ten 34 misli güçlü bir zehirleyici bu gaz.

Annemin sırları

Gönül Paksoy Atıksız Mutfak kitabı fikrinin çıkış noktasını da çok güzel anlatıyor, “Bu kitabı hazırlarken sürekli annemin mutfakta kabuklarla ilişkisi geldi gözümün önüne. Kimi sebzenin kökleri kiminin kabukları, kimi meyvenin çekirdeği kiminin sapları ya da yaprakları atılır. Hiç düşünmeden, belki bir alışkanlığı sürdürürüz belki de başka türlüsünü bilmediğimiz için yaparız bunu.” Paksoy’un Atıksız Mutfak kitabında da atıksız tasarımın mutfaktaki hâli var. ‘Denklemin gücü biziz’ demek istedim diye belirtiyor.

Balık derisinde fırınlanmış sebzeler

Malzemeleri:

- 2 parça levrek derisi

- 4 adet patates

- 1 adet soğan

- 1 adet kırmızıbiber

- 2-3 adet pancar sapı

- 1/2 çay kaşığı karabiber

- 1 yemek kaşığı zeytinyağı

Hazırlanışı:

Filetosunu çıkardığınız levreğin derisini iyice yıkayın. İç yüzlerini hafif tuzlayıp karabiber serpin. Her parçayı boyuna ikiye kesin. Soğan ve kırmızı biberle birlikte fırın torbasında 180 derecede yumuşayıncaya kadar pişirin. Patatesleri ikiye kesip tuz, karabiber ve zeytinyağıyla tatlandırın. Biberi dilimleyin. Pancar saplarından uzun şeritler çıkarın. Balık derisi parçalarının geniş kısmına patates, kırmızı biber ve pancar yerleştirip rulo şeklinde sarın. Üzerine zeytinyağı sürüp yağlı kağıtta 140 derecede 10 dakika fırınlayıp servis edebilirsiniz.

Zeytinyağlı karpuz kabuğu

Malzemeleri:

- 2 dilim karpuz kabuğu l 2 adet soğan l 1 çay kaşığı tane kimyon l 1 tatlı kaşığı tane karabiber l 1/4 su bardağı zeytinyağı l 1/2 adet limon l 1/4 su bardağı su l Tuz yeterince

Hazırlanışı:

Karpuz kabuğunun en dış koyu yeşil kısmını 1-2 mm kalınlığında soyun. Kalan kısmını doğrayın. Soğanı dik olarak dilimleyin, limon kabuğunu kıyın. Karpuz kabuğu, soğan, biraz limon kabuğu, tuz ve baharatları pişirme kabına koyup suyu ilave edin. Orta ısıda kabuk istediğiniz yumuşaklığa gelinceye kadar pişirip yağ ve limon suyu ekleyin. Bir taşım kaynatıp soğuyuncaya kadar kapağını açmayın. Ilık veya soğuk servis edebilirsiniz.

Taze yer fıstığı kabuğunda köfte

Malzemeleri:

- Taze yer fıstığı (yeterince) l 100 gr kıyma l Bir tutam maydanoz l 1 adet soğan l 1 çay kaşığıkimyon tohumu l 1 çay kaşığıkarabiber l 1 tatlı kaşığı limon kabuğu rendesi l Tuz yeterince

Hazırlanışı:

Soğanı rendeleyin. Maydanozu kıyın. Köftenin malzemelerini kıyma ile iyice karıştırıp yoğurarak köfte hamurunu hazırlayın. Bir saat dinlendirin. Yer fıstıklarını iyice yıkayın bıçakla boyuna kesip içlerini boşaltın. Çıkardığınız fıstıkların bir kısmını dövüp kıymaya karıştırın. Fıstık kabuklarını bu içle doldurup sıkarak kapatın. Bir ızgara tavada çevirerek 5-6 dakika pişirin.