Genç erkekleri bekleyen tehlike: Testis kanseri
Çok sık gündeme gelmese de testis kanseri genç erkeklerde
-özellikle 15-34 yaş arasında- en sık görülen kanser türlerinden biri. Testis kanseri erkekte seks hormonları ve sperm üretimini sağlayan testiste oluşuyor. Tedavi edilme olasılığı oldukça yüksek olan bu kanserde ana sorunlardan biri kanserin geç fark edilmesi oluyor. Bu nedenle bu haftaki yazımızı testis kanserinin erken teşhisine ve merak edilen sorulara ayırdık.
Sinsi başlar, yavaş ilerler
Testis kanseri ilk olarak testiste bezelye büyüklüğünde sert bir yumru olarak başlıyor. Bu kitle dokunulduğu zaman genellikle ağrı veya acı yapmıyor. Maalesef erken safhalarda başka bir belirti oluşmuyor. Bu nedenle kanserin fark edilmesi gecikebiliyor. Zaman geçtikçe testislerde ağrı, büyüme, şişkinlik hissi gibi diğer şikayetler gelişiyor. Testis kanserinin tedavi edilme olasılığı oldukça yüksektir. Ancak testis kanserinde -diğer tüm kanserlerde olduğu gibi- erken teşhis tedaviye giden ilk adımdır. Testis kanserinin erken teşhisinde en önemli nokta ise kendi kendinize yapacağınız aylık muayenelerdir.
İnmemiş testis kanser riskini arttırır
Testis kanseri için en önemli risklerden biri inmemiş testis sorunu. Normalde testisler skrotum denilen bir kese içinde bulunuyor. Normalde doğumda testislerin bu keseye inmesi gerekiyor. Ancak bazen hormonsal yetersizlikler bazen de anatomik ve fiziksel sorunlar nedeniyle testisler keseye inmiyor. Testislerin sağlıklı çalışması için vücut ısısından 1.5-2 derece daha düşük olan kesede bulunmaları önemli. İnmemiş testiste, vücut içinde bulunan testisin ısısı artıyor ve gelişimi bozuluyor. Hem kanser riski hem de kısırlık riski artıyor. Bu nedenle bir yaşını dolduran bebeklerde vakit kaybetmeden tedavi uygulanıyor. Eğer tedaviye başlanan süre uzarsa, kanser ve kısırlık riski artıyor. Testis kanseri için diğer riskler arasında daha önce bir testiste kanser geçmişi bulunması sayılabilir.
Bu belirtilere dikkat edin
Aşağıdaki belirtileri fark ederseniz vakit kaybetmeden uzman doktorunuza başvurmalısınız...
- Testislerin herhangi birinde meydana gelen büyüme veya şekil değişimi
- Testiste sert bir kitle veya sertlik
- Testiste ağırlık ve şişkinlik hissi
- Testislerde ağrı veya rahatsızlık
- Testisi içeren kesede ani sıvı birikimi
- Karın veya kasık bölgesinde ağrı/kitle
- Meme başında hassasiyet ya da meme büyümesi
- Açıklanamayan yorgunluk, halsizlik, bitkinlik
Nasıl teşhis edilir?
Testis kanseri şüphesi doğduğunda hekiminiz yapacağı muayene sonrasında ultrason, kan tetkikleri ve gerektiğinde ileri görüntüleme yöntemleri ile testis kanseri olup olmadığınız konusunda bir fikir edinecektir. Kanserin iyi huylu mu kötü huylu mu olduğunun anlaşılması ve hangi aşamada fark edildiği önemlidir. Bu bilgilere göre ameliyat, radyoterapi, kemoterapi gibi yöntemler seçilecektir.
Kendi kendine testis muayenesi
Sıcak bir banyodan sonra testislerin sıcakla gevşediği zaman yapacağınız testis muayenesi olası bir tümörü en erken dönemde fark etmenizde size yardımcı olacaktır:
Aynanın karşısında ayakta durun. Testis derisinde herhangi bir değişiklik veya şişlik olup olmadığına bakın. Her bir testisinizi her iki elinizle muayene edin. Orta parmaklarınız testisin altında, başparmağınız üstünde olmak üzere parmaklarınız arasında testisi nazikçe çevirin.
Bir testisiniz diğerinden hafif büyükse bu sizi şaşırtmasın.
Bu normaldir.
Testisin üzerinde yumru olup olmadığına bakarken testisin bir önceki muayeneye göre kıyasla büyümüş, sertleşmiş veya değişmiş olup olmadığına dikkat edin. Spermi taşıyan-biriktiren yumuşak ve kanallı yapıyı bulun. Kanserli kitleler genellikle testisin bu bölgesinde yerleşir.
Ancak testisin ön yüzünde de kanser oluşabilir. Eğer bu muayene sonucunda bir kitle ile karşılaşırsanız hemen doktorunuza görünün. Bu kitle kötü huylu olsun olmasın hemen tedavi edilmezse yayılabilir.
Testis protezleri kullanılabilir
Testis kanserinde alınan testis yerine günümüzde testis protezleri kullanılabiliyor. Hastanın kendi testisi göz önüne alınarak yapılan protez seçimleri ile görsel olarak mutluluk verici bir sonuç alınabiliyor.
