Ayvanın tam mevsimi

Tam mevsimindeyiz ayvanın. Benim en sevdiğim meyvelerin başında gelir. Sadece meyve olarak nitelendirerek haksızlık etmek istemiyorum. Doğanın mucize nimetlerinden biri. Meyvesi de kabuğu da aslında insan sağlığı için birebir… Ve soğuk aylar için ideal yiyecek. Peki yeterince ilgi görüyor mu? Maalesef hayır..

250 gramlık bir ayva, yaklaşık 150 kalori değerinde. Toplam 30 gram şeker, 1 gram protein ve 5 gram da lifi var. 40 gram kadar da C vitamini ve bu miktar bir insanın günlük alması gereken C vitamini ihtiyacının neredeyse yarısına eşdeğer. Soğuk iklim meyvesi ayvanın kabukları, etli kısımları da sert ve yenildiğinde ağızda mayhoş bir tat bırakır. Sıcak ülkelerde ise kabukları daha yumuşaktır ve çiğ yenilebilir.

Yararları o kadar çok ki… Antik Yunan Mitolojisi’nde ‘Altın elma’ diye geçen de aslında ayvanın ta kendisi. Roma uygarlığında parfümden, bala kadar her şey için ayva ağacının meyvesi ve çiçekleri kullanılırmış. Ayrıca bağlılığın işareti olarak verilir ve aşk sembolü sayılırmış. Ayvanın anavatanı Kafkasya, Kuzey - Batı İran, Türkistan ve Anadolu olarak biliniyor. Ayvaya bugün Avustralya hariç tüm dünya ülkelerinde rastlanıyor. Dünyada ayva üretiminde Türkiye birinci sırada. Yıllık üretim 100 bin tonu aşıyor.

Kebaptan tatlıya...

Ayvadan kebap da yapılıyor, tatlı da, çay da. Çeşitleri say say bitmez. Ayva perveldesi, ayva reçeli, ayva tatlısı, kremşantili kremalı ayva, ayva marmelatı, fırında ayva, ayva çayı, ayvalı cevizli burma, ballı Hindistan cevizli muhallebili ayva tatlısı, kaymaklı cevizli ayva, ayvalı mercimek çorbası, ayva reçelli kek, vişne sulu ayva tatlısı, elmalı ayvalı kuru pasta, tahinli ayva ve kuzu etli ayva kebabı. Satın alırken büyük, sert ve sarı olanlarını seçin... Buzdolabında saklayın. Önerim; ayvanın mevsimini kaçırmadan tadını çıkarın.

Ekşili taraklık (Gaziantep yemeği)

Malzemeleri: - 1 kg kemikli pirzola

- 2 adet soğan

- 2 adet büyük ayva

- 1 yemek kaşığı domates salçası

- 2 yemek kaşığı sadeyağı veya tereyağı

- 1 adet limon

- 1/5 tatlı kaşığı şeker veya 1-2 yemek kaşığı nar pekmezi

- 2 tatlı kaşığı tuz

- 1 çay kaşığı karabiber

- 1 çay kaşığı yenibahar

Hazırlanışı: Pirzolaları mangalda veya ızgarada renkleri dönünceye kadar hafifçe pişirin. Ayvayı soymadan dilimleyin ve çekirdek yataklarını çıkarın. Soğanı ince kıyın. Tencereye yağı ve soğanı koyun, hafif ateşte soğanlar iyice seffaflaşıp yumuşayıncaya kadar kavurun. Pirzolaları da ekleyip bir alt üst edin. Eğer kullanıyorsanız unu da bu safhada ekleyin. Un yemeğin suyunun koyulaşmasını ve biraz daha kıvamlı olmasını sağlayacaktır. Salçasını hafif suda ezin. Etlerin üstünü biraz geçene kadar su ve suda ezilmiş salçayı ekleyin. Baharatları ve tuzu da ilave ederek tencerenin kapağını kapatın ve pişirmeye bırakın. Et iyice piştikten sonra dilimlenmiş ayvaları ekleyin. Limon suyu ve şekeri veya yerine 1-2 yemek kaşığı nar pekmezini ilave edin. Kapağını kapatarak ayvalar yumuşayıncaya kadar pişirin. Ayvalar yumuşayıp suyu kıvamlanınca ateşten alın. Servis yaparken üstüne biraz daha karabiber serpin.

Not: Bu yemeğe isterseniz birkaç diş sarımsak da koyabilirsiniz.

Hamov Mutfağı’ndan...

Ayva pestili

Malzemeleri: - 4 adet ortaboy ayva

- 4 su bardağı şeker

Hazırlanışı: Ayvaları kabuğunu soymadan kesin ve küp küp doğrayın. Derin bir tencereye alın ve üzerini geçecek kadar su ilave edin. Kısık ateşte suyunu çekene kadar (yaklaşık 45 dk) pişirin. Pişen ayvaları kabuklarıyla beraber bir blender yardımıyla püre haline getirin. Şekeri ilave edin ve ocağın üzerine alın. Orta ateşte, kapağı kapalı, ama sık sık karıştırarak pişirin. Yoğun bir kıvam alınca yağlı kağıt serdiğiniz bir tepsiye yayarak soğumaya bırakın. Arzu ederseniz içerisine ceviz ekleyebilirsiniz. Küpler halinde keseceğiniz pestilinizi buzdolabında yaklaşık 4 ay saklayabilirsiniz.

Elmalı ayva tatlısı

Malzemeleri:

- 3 adet büyük boy ayva

- 4 adet elma

- 3 su bardağı şeker

- 6-7 yıldız karanfil

- 2 çubuk tarçın

- 1/2 Limon

- Manda Kaymağı

- Ceviz

Hazırlanışı: Ayvaları soyun, dikey olarak ikiye bölün ve çekirdek yataklarını çıkararak yayvan bir tencereye dizin. Rendelediğiniz elmaları ayvaların çekirdek yataklarına paylaştırın. Her ayvanın üzerine gelecek şekilde şeker serpin ve limon sıkın. 1 su bardağı kadar su, taçın ve karanfili ilave edin ve çok kısık ateşte kapağı kapalı pişirin. Diğer tarafta fırınınızı 200 derecede ısıtın. Tenceredeki ayvalar şekerleri eriyip kaynamaya başlayınca fırın tepsisine dizin ve fırına verin. Ayvalarınız yumuşayıp kızarınca fırından alın ve bir gece oda sıcaklığında tepsisinde dinlendirin. Soğuttuğunuz ayva tatlılarınızı kaymak ve ceviz ile servis edebilirsiniz.