Kalp kapağı artık ameliyatsız değişiyor

Kalp kapakları kalbin dört boşluğu arasındaki geçiş yollarıdır. Sağlıklı bir kalp her gün yaklaşık 100 bin kez kasılır ve her saat 300 litreye yakın kan tüm vücuda pompalanarak gönderilir. Bu kanın tamamı kalp kapaklarının dördünden (triküspid, pulmoner, mitral ve aort kapak) sırayla geçer ve kalbin çıkışındaki aort kapaktan tüm vücuda gönderilir. İstanbul Florence Nightingale Hastanesi, Kardiyoloji Bölümün’den Prof. Dr. Vedat Aytekin kalp kapaklarının bozulmasının önemli üç nedenine dikkat çekiyor: Bunlar küçük yaşta geçirilmiş kalp romatizması, doğuştan olan bozukluklar ve ileri yaş nedeni ile yıpranma ya da eskimedir…

Kalp kapaklarındaki sorunlar nasıl belirti verir?

Her organda olduğu gibi kalp kapaklarında da yaşlanma süreci vardır. İnsanlar yaşlandıkça kalp kapaklarında da yıpranma, eskime ve kireçlenme daha belirgin oluyor. Bu durum kapakların ileri derecede daralması ve veya geriye kan kaçırmasına neden oluyor. Göğüs ağrısı, göğüste sıkışma hissi, fenalık hissi, çabuk yorulma ve yorucu iş sonrası bayılma, dengesizlik, halsizlik, nefes darlığı, çarpıntı yakınmaları olabilir uyarıcı olmalıdır.

Tanı nasıl konulur?

Hastanın yakınmaları nedeni ile yapılan muayenede; doktorun kalpte üfürüm duyması ve ön testler ardından ekokardiyografi ve gerekirse kalp kateterizasyonu ve anjiyografi ile kesin tanı konulmaktadır.

Ekokardiyografi: Aort kapağın incelenmesinde altın standart olarak kabul edilmektedir. Kapağın çapı, kireçlenme şiddeti, aorta başlangıcında yapılan ölçümler ve kalbin kasılma gücünün değerlendirilmesi en önemli basamaktır.

Koroner anjiyografi ve kateterizasyon: TAVI girişiminden önce koroner damarların anjiyografi ile mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Aynı zamanda kateterizasyon yapılarak aort kapağa yönelik ölçümler yapılmalıdır.

Aort Ve Bacak Damarları İçin BT Anjiyografi: Aort ve bacak damarlarının çapı, kireçlenme oranı, çoklukla bilgisayarlı tomografi ile yapılan anjiyografide incelenmektedir. Kapak ve yerleştirme sisteminin geçebilirliği açısından damar çaplarının ölçümünün yararı vardır

Peki ileri yaştaki kapak hastalıklarında ameliyat riskli midir?

Yaş ilerledikçe büyük ameliyatların riski de artmaktadır. İleri yaşta ameliyat risklerinin artması nedeni ile hasta için daha kolay tedavi yöntemleri için bir arayış olmuştur. Teknolojinin imkanları kullanılarak kapak ameliyatlarına da alternatif bir yöntem geliştirilmiş ve kateter yolu ilk olarak aort kapak için uygulanmaya başlanmıştır. Bildiğiniz gibi kateter yolu ile yapılan stent uygulamaları da by-pass ameliyatlarına bir alternatif olarak geliştirilmiş ve günümüzde çok yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Birçok olguda ameliyatın yerini almıştır.

TAVİ ne demektir?

“TAVİ” ya da “TAVR” kateter yolu ile (kapalı yöntemle) aort kapak yerleştirilmesi ifadesinin kısaltmasıdır. Çoklukla kasık bölgesinden ve bazen kol veya göğüs damarından giriş yapılır. Kateter sistemi içinde sıkıştırılmış kalp kapağı eskimiş, yıpranmış, kireçlenmiş eski kapağın içine yerleştirilir. Bu kapaklar dokudan yapılmıştır. İleri yaşta açık kalp ameliyatı ile de aynı tip doku kapak yerleştirilmektedir. Doku kapakların önemli bir avantajı da kan sulandırıcı ilaçların daha sınırlı bir süre için kullanılmasıdır. İleri yaştaki hastalar için bu da önemli bir konudur.

Kateter yolu ile yalnızca aort kapak mı değiştirilir?

Aort kapak için ortaya çıkan bu gelişme diğer kapaklar için de kapıyı açmıştır. Akciğere kan gönderen sağ kalbin çıkışında bulunan pulmoner kapak aort kapak ile aynı yapıdadır. Çocuklarda doğuştan olan pulmoner kapak darlıklarında benzer yapıdaki doku kapak artık düzenli kullanıma girmiştir. Bu kapak ta kateter yolu ile uygulanmaktadır. Kalbin diğer iki kapağı olan mitral ve triküspid kapakların yapıları daha farklı ve karmaşıktır. Bu kapaklar için de geliştirilen ve uygulanan kapak modelleri vardır. Her yıl daha uyumlu gelişmiş kapaklar üretilmektedir. Doku kapakların yıllar içinde yıpranma daralma veya kaçak oluşturmaları durumunda, içine yeni bir doku kapak daha yerleştirilmesi mümkün olmaktadır. Bu yöntem artık yeterince denenmiş ve artık gerektiği zaman uygulanabilir hale gelmiştir.

Aynı zamanda kalp damarlarında darlık varsa ne yapılır?

Birçok hastada kalp kapağı ve koroner damarlar aynı zaman aralığında hastalanabilir. Eğer mümkünse önce kalp damarlarındaki darlıklar stent yerleştirilerek tedavi edilir ve ikinci seansta kateter yolu ile kapak yerleştirerek tedavi tamamlanır. Hastanın sorunları kapalı yöntemle çözümlenemez ise by pass ve kapak ameliyatı gerekebilir.

Kapak değişimi yapılan hastalar

Kalp kapağının değiştirilmesi her şeyin yenilendiği anlamına gelmez. Sonrasında da dikkatli bir izleme gerektirir. Bu nedenle hastanın kendi takipleri konusunda dikkatli olması gerekir;

1. Doktor kontrolleri: Düzenli doktor kontrollerini aksatmadan sürdürün.

2. İlaç kullanımı: Kan sulandırıcı ilaçlarını belirli bir süre doktor tavsiyesine uygun olarak düzenli alınması gerekir.

3. Diş çekimi, biyopsi gibi girişimlerden önce antibiyotik koruması açısından mutlaka doktorunuza danışın.

4. Tuza dikkat: Tuz kullanımını azaltın.

5. Düzenli kontroller: Tansiyon, kolesterol, şeker değerlerini düzenli kontrol ettirin.

6. Kalp ritminde düzensizlik, çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı hissederseniz doktorunuza danışın.

7. Hareket sağlığın temel taşı: Özellikle ileri yaştaki hastalar hareketsiz kalmamalı, düzenli yürüyüş yapın.

8. Beslenmeye dikkat:

Kilo almaktan kaçınmanız gerekiyor.