1.5 milyar $’lık poşet polemiği
AB ile uyum çalışmaları kapsamında 2019’dan itibaren, piyasa büyüklüğü 1.5 milyar $’a yaklaşan naylon poşetlerin marketlerde ücret karşılığı verilmesini öngören düzenleme tartışılmaya başlandı
Avrupa Birliği (AB) ile uyum çalışmaları kapsamında Türkiye’de 2019’dan itibaren naylon poşetlerin marketlerde ücret karşılığı temin edilmesini öngören düzenleme, hayata geçirilmeden tartışılmaya başlandı.
Plastik üreticileri, sınırlamaların plastik kullanımında caydırıcı olmayacağını savunurken, çevreciler ise düzenlemeye destek verdi ve plastik poşet kullanımını en aza indirecek kararların alınmasını istedi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Taslağı, 1 Ocak 2019’dan itibaren hafif plastik torbaların satış noktasında ücret karşılığı temin edilmesini öngörüyor.
Türkiye’de yılda yaklaşık 200 bin tonluk alışveriş poşeti üretiliyor. Endüstriyel, kilitli ve mağaza torbalarıyla kargo ve elbise poşetleri gibi geniş bir ürün yelpazesi de eklendiğinde bu miktar 510 bin tonu buluyor. Türkiye’de market ve pazar poşetleri piyasasının büyüklüğü yaklaşık 1.5 milyar dolarken, taşıma torbalarının da içerisinde yer aldığı fleksibıl (esnek) ambalaj sektörünün büyüklüğü ise yıllık 5 milyar doları buluyor. Plastik taşıma torbası alanında net ihracatçı pozisyonunda olan Türkiye’de, geçen yıl 6 bin tonluk plastik poşet ithalatına karşı ihracat 82 bin ton olarak gerçekleşti. Türkiye’nin söz konusu ürünlerin ithalatı için ödediği bedel 17 milyon dolar olurken, bu ürünlerin ihracatından elde ettiği kazanç ise 226 milyon doları buldu.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Mustafa Öztürk, satış noktalarında bez torbayı teşvik etmek ve naylon poşet kullanımını azaltmak amacıyla 2019’da naylon poşetlerin paralı verilmesi uygulamasını başlatacaklarını söyledi. Naylon poşeti birden kaldırmanın kolay olmadığını belirten Öztürk, “Bunun da bir sanayisi, yatırımcısı var. Bu sisteme geçtiğimiz an poşet miktarı yüzde 60 azalacak” dedi.
‘Sınırlama çözüm değil’
Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) Yönetim Kurulu Başkanı Reha Gür, yaptığı açıklamada, çevresel kaygılarla getirilen düzenlemelerin destekçisi olduklarını ancak yasaklama ya da sınırlama gibi uygulamaların sorunların boyutunu değiştireceğini, kamuoyu ve tüketiciler nezdinde bilinçlendirme kampanyaları sürdürülmesinin daha doğru olacağını söyledi.
Bedelini bilmeliyiz
Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D) Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu da plastik poşet kullanımı konusunda tüketici bilinci oluşturmanın önemine değinerek “Hepimiz plastik poşetlerin bize parasal bedelini değil, bu güzel dünyamız, geleceğimiz ve ülkemiz ekonomisi için bedelini bilmeliyiz. Bu bedelin çok büyük olduğu bilinirse, tüketiciler kişisel önlemlerini derhal alacaktır” dedi.
