‘O mezardaki Dadaş değil’

Tarihçi Afyoncu, Osmanlı arşivlerine dayanarak Sebatay Sevi’nin hayatını yazdı: Karadağ’ın Ülgün kentinde yatan Sebatay Sevi’nin mezar taşında ‘Memet Dadaş’ yazıyor.

Yaşadığı dönemde bir çok Musevi’nin mesih ilan ettiği Sabatay Sevi’nin hayatı kitap haline getirildi. Tarihçi Erhan Afyoncu’nun 10 yıllık bir arşiv çalışmasıyla yazdığı “Sahte Mesih” adlı kitap, Sabatay Sevi’yi Osmanlı Arşivi’ne dayalı anlatan ilk eser olma özelliği taşıyor. Kitap Sabatay Sevi ve Sabataycılığın bilinmeyen yönlerine ışık tutuyor. Kitapta Sabatay Sevi’nin mezarının yeri de belgelerden hareketle bulundu. Afyoncu’nun elde ettiği bulgulara göre 1676’da ölen Sebatay Sevi’nin mezarı Karadağ’ın Ülgün kentinde bulunuyor. Ancak mezar taşında Sebatay Sevi değil ‘Mehmet Dadaş’ ismi yer alıyor. Ülgün’deki mezarı her yıl çok sayıda kişi ziyaret ediyor

400 yıllık hikaye

Kitabı hakkında VATAN’a bilgi veren Doç. Dr. Erhan Afyoncu, şunları anlattı: “Ülkemizde son 50 yıldır bir ‘dönme’ furyası başını almış gidiyor. Bütün bu işlerin başlangıcı yaklaşık 400 yıl önce ‘Mesih’ olduğunu iddia ederek, ortaya çıkan Sabatay Sevi’ye dayanıyor. Sabatay Sevi, XVII. yüzyılın ikinci yarısında mesihlik iddiasıyla ortaya çıkıp, İsrail rüyası gören Yahudileri heyecanlandırdı. Dünyanın dört bir tarafındaki Yahudiler, mesihlerinin kendilerini Filistin’e götüreceğine inanarak göç hazırlıklarına başladılar. Ancak hadiseler Osmanlı yöneticilerinin kulağına gidince, sözde mesihe ‘Mucizeni görelim, çırılçıplak soyunarak okçuların karşısına geç, eğer ok işlemezse mesihliğin kabul olunacak’ denildi. Bu sözleri duyan Sevi, Müslüman oldu. Ancak görünüşte Müslüman olmuştu. Müridleri de onu taklit ettiler. Bunun üzerine ‘dönme’ adı verilen ve günümüze kadar gelen topluluk ortaya çıktı. Şimdiye kadar Sabatay Sevi’yle ilgili Osmanlı Arşivi’nde bir belge bulunamamıştı. Sabatay taraftarlarının Osmanlı arşivindeki belgeleri yok ettiğine dair inanç oluşmuştu. Ancak 10 yıl süren araştırma sonucunda bu iddiaların doğru olmadığını gördüm.”